بررسی شبکه تداعی معانی براساس فنون بدیعی در اشعار صائب تبریزی

بارزترین و فعال ترین ویژگی شاعران در زمان سرودن شعر، مسئله تداعی است. تداعی فرایندی است که به صورت غیر ارادی در ذهن ظاهر می شود و میان خاطرات و تصاویر ارتباط برقرار می کند. در جریان سیال ذهن، تداعی ارتباطی است که در ورای تک گویی ها و سیلان های ذهنی به ظاهر پراکنده وجود دارد و ارتباط خاطرات، تصاویر و افکار را میان لایه های مختلف ذهن میسر می سازد. هر چه قدر باریک بینی و تیز بینی شاعران در سرودن اشعار بیشتر باشد، میزان تداعی هایی که از طریق تصویر، واژگان، صنایع بدیعی و... برایشان روی می دهد، افزون تر خواهد بود. با توجه به اینکه شاعران طرز تازه، هماره به دنبال مضامین و مفاهیم بیگانه بوده اند، ازین رو با تلفیق تمامی تصاویر، مفاهیم و خاطرات در ذهن خود، بسیار از تداعی و شاخصه های آن سود جسته اند. در مقاله حاضر به شناخت تداعی، چگونگی ارتباط آن با تخیل شعری، شناخت فنون ادبی مرتبط با آن، پیوند تداعی با اشعار سبک هندی و در نهایت به بررسی فنون ادبی مورد نظر در اشعار صائب تبریزی و چگونگی استفاده شاعر از آنان پرداخته شده است.