حقیقت علم، عقل و نفس از دیدگاه آیت الله مروارید و نقد آن

مسئله «چیستی علم و عقل و نفس» در طول قرن ها و حتی پیش از اسلام محل توجه بوده است. در این میان، سهم فلاسفه مسلمان بیش از دیگران بوده است که می توان به آراء فارابی، ابن سینا، سهروردی و صدرالمتالهین در این زمینه اشاره کرد. در کنار فلاسفه، گروهی دیگر، که عمدتا منتقد فلسفه هستند و در عصر حاضر به «اهل تفکیک» مشهورند، حقیقت علم و عقل و نفس را با بیانی متفاوت از فلاسفه مطرح می کنند. از جمله علمای اهل تفکیک، آیت الله شیخ حسنعلی مروارید است. وی نظرات خود در باب حقیقت علم و عقل و نفس را در کتاب «تنبی هات حول المبدا و المعاد» بیان کرده است. در این نوشتار، سعی شده است به روش تحلیلی توصیفی اولا، مدعاهای ایشان به صورت کامل بیان شود، و ثانیا، نقد و بررسی علمی گردد. در پایان، با توجه به نقدها و اشکالات وارد بر این مدعاها و همچنین پیامدهای ناصواب آنها، نادرستی شان آشکار می گردد.