بررسی تطبیقی نظریات «عدالت» شهید صدر و جان رالز

«عدالت» مفهومی است که بشر همواره به دنبال آن بوده و نظریه پردازان آرمان شهر، جامعه ایده آل خود را بر پایه آن بنا کرده اند. قرآن عدالت را هدف بعثت انبیا می داند. یکی از مهم ترین ابعاد عدالت، «عدالت توزیعی» یا «عدالت اقتصادی» است. یکی از این اندیشمندان جان رالز، با طرح نظریه «عدالت به مثابه انصاف» کوشیده است مفهوم «عدالت» را در بستر لیبرالیسم تبیین کند که مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. اسلام نیز به «عدالت توزیعی» توجه ویژه نشان داده و اندیشمندان مسلمان از جمله، شهید صدر، عدالت توزیعی را یکی از سه رکن مکتب اقتصادی اسلام می داند و با طرح نظریه «توازن»، عدالت توزیعی را از دیدگاه اسلام، تبیین کرده است. این پژوهش به روش تحلیلی و تطبیقی این دو نظریه را بررسی کرده و تبیین نموده است که با وجود شباهت ظاهری دو نظریه، در موضوعاتی همچون توجه به عدالت توزیعی و جایگاه فقرا، تمایزهای مهمی میان این دو وجود دارد؛ مثل تمایز در منشا عدالت، تمایز در مبانی، و تمایز در قلمرو. این پژوهش بیان می کند که نظریه رالز با توجه به مبانی آن، قابل طرح و اجرا در جوامع مذهبی و غیرلیبرال نیست.