نقش سلول های سرتولی در تعیین سرنوشت سلول های بنیادی اسپرماتوگونی

اسپرم زایی فرآیندی پیچیده و سازمان یافته از تکثیر و تمایز سلول های بنیادی اسپرماتوگونی است. سلول های بنیادی اسپرماتوگونی (SSCs) به عنوان سلول های بنیادی منحصر به فرد با توان خود نوزایی، تمایز و انتقال داده های ژنتیکی به نسل بعد در حفظ باروری نقش اساسی دارند. همچنین سلول های سرتولی در تعادل بین تکثیر و تمایز سلول های بنیادی اسپرماتوگونی موثر هستند. با توجه به اهمیت و کاربرد گسترده SSCs به ویژه در درمان ناباروری، هدف از انجام این پژوهش نقش هم کشتی با سلول های سرتولی در تعیین سرنوشت سلول های بنیادی اسپرماتوگونی بود.
این مطالعه تجربی از آبان 1392 تا آذر 1393 در گروه آناتومی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، بر روی موش های NMRIنابالغ (6-3 روزه) انجام گرفت. ابتدا سلول های سرتولی و سلول های بنیادی اسپرماتوگونی از موش های نوزاد طی دو مرحله هضم آنزیمی جدا شدند. ماهیت سلول های سرتولی با نشانگر ویمنتین و SSCs با نشانگر پروتئین انگشت روی لوسمی پرومیلوسیتیک (Promyelocytic leukemia zinc-finger، PLZF) تایید شد. سلول های بنیادی اسپرماتوگونی در دو گروه هم کشتی با سلول های سرتولی و بدون هم کشتی (کنترل) قرار گرفتند. میزان بیان ژن تمایزنیافته مهارکننده اتصال DNA چهار (ID4) و تمایزیافته c-Kit توسط تکنیک واکنش زنجیره پلی مراز ارزیابی شدند.
درصد خلوص SSCs با روش فلوسایتومتری 66/91% گزارش شد. بیان ژن ID4 در گروه هم کشتی نسبت به کنترل افزایش معنا داری را نشان داد (045/0P=)، در حالی که بیان ژن c-Kit در گروه هم کشتی در پایان هر هفته در مقایسه با کنترل کاهش معنا داری داشت (046/0P=).
با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، هم کشتی با سلول های سرتولی برای مدت بیشتری سلول های بنیادی اسپرماتوگونی را در مرحله تکثیر نگه می دارد، بنابراین می تواند جهت بهینه سازی محیط کشت در کلینیک استفاده شود.