مناسک دینی از دیدگاه کلیفورد گیرتز (با تاکید بر کارکرد آنها)

مناسک و آیین ها را می توان از ارکان بنیادین هر دین به شمار آورد که شخص به واسطه مشارکت در آنها قصد ارتباط با امر مقدس را دارد. فهم مناسک و نقش و کارکرد آنها، به ویژه در عرصه جمعی و فردی از جمله موضوعاتی است که توجه جامعه شناسان و انسان شناسان دین را به خود معطوف ساخته است. در این میان کلیفورد گیرتز در مقام یکی از انسان شناسان دین معاصر، بر اساس رویکرد تفسیری خویش و با تکیه بر مشاهدات عینی، تحلیلی از مناسک عرضه کرده است که نقطه عطفی در انسان شناسی دینی به شمار می آید. در نظر گیرتز مناسک از یک سو شرایطی را فراهم می کنند که موجب حفظ عقاید و باورهای دینی و نیز انسجام جامعه می شوند، و از دیگر سو زمینه تحول فرد و ایجاد لحظه مقدس برای او را فراهم می آورند. نوشتار حاضر با توجه به نکات فوق بر آن است تا به تحلیل دیدگاه گیرتز در باب مناسک بپردازد. در ابتدا به دین (به منزله نظامی از نمادها) و باورهای دینی از دیدگاه گیرتز اشاره می شود تا زمینه برای جایگاه مناسک در نگرش او معلوم گردد. سپس به بررسی مناسک و کارکردهای آن از دیدگاه گیرتز، نقش آن در ایجاد لحظه مقدس و علت شرکت افراد در مناسک پرداخته می شود. در پایان، مناسک و آیین های جنگ خروسها و نبرد بارونگ- رنگدا به همراه تحلیل و بررسی آنها که گیرتز در آثار خود آورده است، ذکر می گردد.