پیش بینی روند تغییرات مکانی کاربری اراضی با استفاده از مدل زنجیره مارکوف-CA (مطالعه موردی: منطقه کوهمره سرخی استان فارس)

تغییر کاربری اراضی به عنوان عاملی پایه در تغییرات زیست محیطی عمل کرده و به یک خطر جهانی تبدیل شده است. بازبینی این تغییرات از طریق تصاویر ماهواره ای و پیش بینی و ارزیابی پتانسیل آنها از طریق مدلسازی می تواند به برنامه ریزان محیط زیست و مدیران منابع طبیعی برای تصمیمات آگاهانه تر کمک کند. هدف این تحقیق بازبینی، مدلسازی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در دوره 25 ساله 1391-1366 توسط مدل زنجیره مارکوف-CA (CA-Markov) در منطقه کوهمره سرخی استان فارس است. بدین منظور نقشه های کاربری اراضی با استفاده از تصاویر سنجنده +ETM و TM ماهواره لندست در سه دوره زمانی مربوط به سال های 1366، 1379 و 1391 تهیه گردید. سپس صحت سنجی نقشه ها و آشکارسازی تغییرات انجام شد. نتایج آشکارسازی تغییرات دوره اول (79- 1366) با ضریب کاپای 83% و دوره دوم (1391-1379) با ضریب کاپای 88% نشان می دهد که بیش ترین افزایش مساحت در ناحیه مرتع و بیش ترین کاهش مساحت در ناحیه جنگل رخ داده است. به منظور کالیبره کردن مدل زنجیره مارکوف، نقشه کاربری سال 1391 پیش بینی شد و ماتریس خطای بین نقشه حاصل از مدل سازی و نقشه کاربری مرجع سال 1391، ضریب کاپای 75% بدست داد. سپس نقشه کاربری اراضی برای چشم انداز 1403 با مدل مدل زنجیره مارکوف-CA پیش بینی گردید. نتایج نهایی حاکی از آن است که بیش ترین تغییر کاربری نسبت به سال 1391، در ناحیه جنگل بوده و به کاربری های کشاورزی آبی و مرتع تبدیل می شود که می تواند در برنامه ریزی آینده توسط مسئولان مورد استفاده قرار گیرد.