بررسی کمی و مدل سازی ریسک آسیب های زراعی بارش های سیل آسا در گستره ایران

پژوهش حاضر با دو هدف زیر به منظور کاربرد در صنعت بیمه محصولات زراعی به انجام رسیده است: 1) پهنه بندی کشور از نظر خسارت بارش های سیل آسا به محیط های کشاورزی و 2) تدوین یک مدل کاربردی که کمیت ریسک را در محدوده تقسیمات کشوری تا سطح دهستان با در نظر گرفتن کاربری زمین ارائه نماید. به این منظور، ابتدا 405 ایستگاه هواشناسی که از نظر طول مدت و کیفیت داده های روزانه قابل قبول بودند از شبکه جامع ایستگاه ها انتخاب و داده های روزانه آن ها جمع آوری گردید. سپس تابع چگالی احتمال این داده ها برای هر ایستگاه با روش حداکثر درست نمایی تعیین و احتمال وقوع بارش بزرگ تر از 50 میلی متر در شبانه روز Prskمحاسبه شد. بررسی نشان داد که بین Prskو متغیرهای بارش سالانه (R)، ارتفاع محل (Z)، و عرض جغرافیایی (Y) یک رابطه خطی معنی دار در سطح 01/0 وجود دارد. در گام بعدی مدل رقومی هم بارش سالانه 36 ساله و مدل رقومی ارتفاع ایران با تفکیک 1×1 کیلومتر مربع و مدل رقومی Prskبا همین تفکیک تهیه شد. گروه های خطر در بازه های ریسک 10≥، 35-20، 50-35، 50< در نقشه ایران به عنوان پهنه های کم، متوسط، پر و بسیار پر خطر از یکدیگر تفکیک گردید. در گام آخر به منظور کاربردی کردن نتایج مدل های رقومی کاربری زمین، تقسیمات کشوری ایران تا سطح دهستان و مدل رقومی Prskدر نرم افزاری به نام AgroClimRiskبه همدیگر متصل شدند. این نرم افزار مقدار حداقل، حداکثر، ضریب تغییرات و میانگین Prskو همچنین گروه خطر را روی محدوده جغرافیایی و زراعی در هر منطقه از کشور به انتخاب کاربر ارائه می دهد.