مدیریت و زیبایی شناسی نور در کلیساهای معاصر قفقاز

مشاهده و مطالعه تزئینات معماری کلیساهای منطقه قفقاز نشان دهنده تحول یا تغییر رویکردی مشخص در برخی جنبه های این موضوع است. یکی از جنبه های تزئین بنا، استفاده از نورهای طبیعی و مصنوع در کلیساست که به روش های مختلفی مدیریت و کنترل شده است. مشاهدات میدانی و مطالعات تاریخی دوره های مختلف ساخت کلیساهای این منطقه بیانگر این است که در دو کشور گرجستان و ارمنستان، روند متفاوتی در زیبایی شناسی و مدیریت نور و تزئینات طی شده است. رویکرد اصیل و تاریخی در این زمینه عبارت است از یک رویکرد درون گرا که تزئینات شاخصی را برای داخل و خارج کلیسا نمی پذیرد. این تفکر از ورود نور به طور عمومی به داخل کلیسا جلوگیری می کند. اما این رویکرد تاریخی در دوره معاصر دو مسیر متفاوت را در پیش گرفته است؛ در کشور ارمنستان این مسیر در ادامه روند سنتی و تاریخی خود پی گرفته شده است. چنان که فضای کلیساهای معاصر همچنان تاریک و کم نور و نماسازی آنها کم رنگ و بدون نورپردازی شبانه است. از آنجا که جذب گردشگر در کلیساهای کشور گرجستان رویکرد غالب است، این امر با تزئینات افراطی و تبلیغاتی در داخل و خارج از بنای کلیسا نیز با نورپردازی شبانه که آن را در منظر شبانه شهر شاخص می سازد، بیشتر ظاهر شده است. بدین ترتیب می توان گفت مدیریت نور و تزئینات، توسط مدیران شهری و مذهبی در کشورهای ارمنستان و گرجستان به دو سمت متفاوت هدایت شده است.