بررسی اثر نانوکیتوزان بر ایمنی زایی واکسن خوراکی آئروموناس هیدروفیلا در ماهی کپور معمولی

هرچند واکسن های خوراکی مزایای زیادی نسبت به سایر روش های واکسیناسیون در آبزیان دارند، ولی به دلیل تخریب آنتی ژن های واکسنی در روده و جذب کم این آنتی ژن ها در سیستم لمفوئید روده، این روش توسعه ی زیادی نداشته است. کیتوزان اخیرا در سیستم تجویز خوراکی داروها کاربرد یافته است. در این تحقیق نانوکیتوزان از پوسته ی میگو استحصال شده و پس از کنترل کیفی، اثر این ماده به عنوان ادجوان خوراکی به همراه واکسن آئروموناس هیدروفیلا در ماهی کپور معمولی ارزیابی گردید. 360 قطعه ماهی کپور معمولی (67/4±5/46 گرم) به 4 گروه در سه تکرار تقسیم شدند. تیمار اول و دوم به ترتیب با واکسن خوراکی آئروموناس هیدروفیلا و واکسن خوراکی به همراه نانوکیتوزان ایمن شدند، تیمار 3 خوراک حاوی نانوکیتوزان دریافت نمود و تیمار 4 فقط خوراک معمولی دریافت کرد. تغذیه با خوراک های تجربی (واکسن خوراکی) در روزهای 1 تا 5 و 20 تا 25 انجام گرفت. از ماهی ها در روزهای 25، 40 و 55 خون گیری انجام شده و برخی پاسخ های ایمنی شامل عیار آنتی بادی، فعالیت لایزوزیم سرم، قدرت باکتری کشی سرم، میزان IgM، فعالیت کمپلمان و فعالیت نیتروبلوتترازولیوم (NBT) بین تیمارها مقایسه گردید. بعد از آخرین مرحله ی نمونه گیری ماهی های هر تیمار با باکتری بیماری زای آئروموناس هیدروفیلا چالش داده شدند. نتایج نشان داد برخی شاخص های ایمنی غیر اختصاصی در بین تیمارها بهبود معنی داری داشته است، به طوری که فعالیت لایزوزیم، قدرت باکتری کشی سرم، NBT و میزان IgM در تیمار 2 (واکسن + نانوکیتوزان) در هر سه مرحله نمونه گیری افزایش معنی داری نسبت به کنترل نشان داد (05/0P<). در تیمار یک (واکسن) و تیمار سه (نانوکیتوزان) افزایش نسبی مشاهده شد. فعالیت کمپلمان در بین تیمارها تفاوت معنی داری نشان نداد (05/0P>). تیتر آنتی بادی ضد آئروموناس هیدروفیلا در مرحله ی اول و دوم نمونه گیری در تیمارهای 1 و 2 افزایش معنی داری نسبت به تیمار کنترل داشت (05/0P<). تلفات بعد از چالش تحت تاثیر ایمن سازی خوراکی ماهی ها با واکسن آئروموناس هیدروفیلا و نانوکیتوزان قرار نگرفت (05/0P>). لذا می توان نتیجه گرفت که ایمن سازی خوراکی ماهی کپور معمولی با واکسن خوراکی آئروموناس هیدروفیلا به همراه نانوکیتوزان هر چند بهبود برخی شاخص های ایمنی غیر اختصاصی ماهی کپور معمولی را باعث می شود، ولی در میزان محافظت ماهی و عیار آنتی بادی سرمی ضد آئرموناس هیدروفیلا تاثیر معنی داری ندارد.