بررسی ارتباط رقابتی یا انحصاری بودن بازار و بازده سهام (مطالعه موردی: بورس اوراق بهادار تهران)

هدف این مقاله، بررسی ارتباط میان ساختار بازار و بازده سهام صنایع فعال بورس اوراق بهادار تهران می باشد. بعبارت دیگر بدنبال پاسخ به این سوال هستیم که 13 صنعت فعال بر اساس کد دو رقمی ISIC در طی سال های 1380 تا 1386، در چه ساختار بازاری (انحصاری یا رقابتی) فعالیت می کنند و این ساختار چه تاثیری بر بازده سهام آن ها دارد. ساختار بازار براساس شاخص های تمرکز چهار بنگاه و هرفیندال- هیرشمن و تاثیرشان بر بازده سهام با استفاده از داده های تلفیقی و مدل پانل دیتا، با کنترل کردن ریسک سیستماتیک، اندازه، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و نسبت نقدینگی آنی، سنجیده می شود. نتایج بیانگر این بوده است که دو صنعت دارای ساختار انحصار موثر، شش صنعت دارای ساختار تمرکز معتدل و پنج صنعت دارای ساختار رقابت موثر و همچنین صنعت نفتی، کک و هسته ای جزء انحصاری ترین و صنعت لاستیک و پلاستیک جزء رقابتی ترین، صنایع می باشند. نتایج برآورد مدل ها، نشان داد که بین ساختار انحصاری و رقابتی بازار با بازده سهام رابطه ی معناداری وجود دارد و این رابطه بصورت U معکوس بوده است یعنی با افزایش تمرکز تا نقطه ماکزیمم و بعد از این نقطه به ترتیب بازده افزایش و کاهش می یابد.