تاثیر شدت خطرپذیری انسانی و شناسایی عوامل مرتبط با آن در بروز سوانح ترافیکی در ایران

سوانح ترافیکی در ایران یکی از مهم ترین مسائل مربوط به بهداشت عمومی است که شناسایی اجزای علیتی آن در کاهش بار ناشی از آ نها، مداخله موثر و در پیش گیری از آ نها نقش موثری دارد. این مطالعه با هدف بررسی مهم ترین عوامل خطر انسانی در جاده های درون شهری کشور در سال 1393 انجام گرفته است. فاصله زمانی اول شهریور تا پایان بهمن ماه سال 1393 در 5 محور اصلی منتخب برون شهری کشور به صورت تمام شماری وارد مطالعه شدند. در این پژوهش با استفاده از آنالیز تک متغیره رگرسیونل جستیک و تعدیل اثر متغیرهای مخدوش کننده محتمل، نسبت شانس مرگ برای هریک از این عوامل خطر انسانی برآورد شد.برای این منظور پرسش نامه ها توسط کارشناسان تصادفات آموز شدیده و بعد از طی 8 ساعت کلاس آموزشی تکمیل شد. برای تعیین احتمال پیشین متغیرهای اصلی از توزیع نرمال و برای متغیرهای همراه مخدوش کننده از توزیع اف استفاده شد. از 1160 نمونه )1/ 18 درصد( سرنشین و 18 مورد ) 6 / 79 درصد( راننده، 218 مورد ) 8 / موردبررسی، 924 مورد ) 6 درصد عابر پیاده بوده است. مهم ترین عوامل خطر انسانی موثر بر مرگ ناشی از سوانح ترافیکی در کل ، OR = 7/1 )٪95 ،CI:2/38 - 37/ جمعیت و در رانندگان به ترتیب عبارتند از سرعت غیرمجاز) 5 ،CI:1/86- 27/ و خستگی و خواب آلودگی) 2 OR = 8/8 )٪95 ،CI:1/84- 42/ سبقت غیرمجاز ) 3 در ارتباط با زمان و مکان تصادف هیچ کدام از عوامل خطر فاصله زمانی رسیدن OR = 7/1 )٪95 عوامل اورژانس از زمان تصادف، کیلومتر از مبدا سفر، مسافت طی شده به صورت مداوم تا تصادف، فاصله اولین شهرستان بعد از محل تصادف، روز هفته و نوع انتقال فرد به بیمارستان چه در آنالیز تک متغیره و چه در چندمتغیره تاثیر معنی دار آماری بر مرگ ناشی از سوانح ترافیکی نداشته اند. در نهایت با توجه به نقش اصلی عوامل خطر انسانی در سوانح ترافیکی کشور، لزوم کنترل بیشتر رفتارهای های این خیز سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز و خستگی و خواب آلودگی با توجه به یافته حادثه مطالعه بیش ازبیش احساس می شود.