چگونگی نمود روش های گفتمان قرآنی در احتجاجات امام رضا (ع) و تفاوت آن با صناعات خمس در منطق

قرآن کریم به تبیین روش های گفتمان پرداخته و سه روش برهان حکمی، موعظه حسنه و جدل احسن را به عنوان شیوه های دعوت رسول خدا(ص) معرفی کرده است. از سویی در علم منطق، پنج فن استدلال یا گفتمان متناسب با اهداف گفت وگو مطرح است که عبارتند از: برهان، جدل، خطابه، شعر و مغالطه.
روش های گفتمان قرآنی در اصول و غایت ، تفاوت های بنیادین با روش های گفتمان منطقی و صناعات خمس دارد که در این مقاله کوشش شده است تا این تفاوت ها واکاوی شود و به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که آیا می توان شیوه های گفتمان قرآنی را با فنون استدلال منطقی منطبق دانست؟
با بررسی دقیق ویژگی های هر یک از این دو روش و دقت در احتجاجات معصومین(ع) مانند احتجاجات امام رضا(ع) که بر اساس شیوه های گفتمان قرآن صورت گرفته است، روشن می شود که مهم ترین تفاوت این دو شیوه در اهداف است؛ یعنی هدف از شیوه گفتمان قرآنی، هدایت مخاطب است؛ برخلاف شیوه صناعات خمس منطقی که هدف از آن، تنها اسکات مخاطب می باشد.
دقت در احتجاجات امام رضا(ع)، و ابتنای آن ها بر مبانی مستحکم و خردپذیر با بهره گیری از روش های گفتمان قرآنی نشان می دهد که بیانات امام(ع) همانند پدران بزگوار ایشان، در دو جنبه روش و محتوا ، نه تنها در آن دوره تاریخی، که در همه روزگاران می تواند مورد استفاده در پاسخ گویی به سوالات و شبهات قرار گیرد