بررسی و تعیین مناسب ترین شاخص های فرسایندگی نسخ مختلف معادله جهانی فرسایش در مناطق نیمه خشک خراسان

نخستین گام برای مهار هدررفت خاک، برآورد مقدار فرسایش خاک می باشد. یکی از روش هایی که در شرایط نبود آمار و اطلاعات طولانی مدت، به طور گسترده برای برآورد فرسایش آبی استفاده می شود، معادله جهانی فرسایش خاک است. نیروی موثر در ایجاد اشکال مختلف فرسایش، قدرت فرسایندگی باران و رواناب بوده و در قالب شاخص هایی به نام شاخص فرسایندگی(R) بیان می-شوند. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی شاخص فرسایندگی معادله جهانی فرسایش خاک و برخی از نسخ آن در مقیاس رگبار انجام شد. مقادیر رواناب و رسوب حاصل از 20 مورد رگبار بوقوع پیوسته در سه سال متوالی در پلات های آزمایشی (طول 20 متر، عرض 2 متر و کاربری مرتعی) پایگاه حفاظت خاک سنگانه مشهد به عنوان معرف مناطق نیمه خشک خراسان برای انجام تجزیه و تحلیل ها مورد استفاده قرار گرفت و شاخص های فرسایندگی با استفاده از این مقادیر محاسبه شد. نتایج بیانگر آن است که شاخص فرسایندگی مدل USLEM با ضریب همبستگی 608/0 برای پیش بینی میزان فرسایش در مقیاس رگبار مناسب ترین شاخص می-باشد. همچنین استفاده از دو مشخصه ضریب رواناب (691/0r= و 001/0p<) و دبی ( 596/0r= و 001/0 p<) در تعیین راحت و آسان میزان هدر رفت خاک در منطقه مورد نظر قابل قبول می باشد.