ارایه مدل شبیه سازی خدمات پاراکلینیکی در بیمارستان حافظ شیراز و ارزیابی سناریوهای کاهش زمان انتظار

صف، یکی از رایج ترین سیستم های پیچیده اجتماعی در زندگی انسان ها به شمار می رود که به طور اجتناب ناپذیری با حوزه فعالیت سازمان ها در ارتباط است. با توجه به خصوصیات سازمان های بهداشتی و درمانی و نقش حساسی که برنامه ریزی در چنین سازمان هایی بر عهده دارد، علم تحقیق در عملیات می تواند کمک زیادی به این امر نماید. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر افزایش زمان انتظار بیماران و کاهش آن به حدی که کمترین اختلاف را با استاندارهای زمان انتظار داشته باشد، انجام شد.
این پژوهش به صورت کاربردی و از دسته مطالعات مقطعی بود که در تابستان سال 1393، در پاراکلینیک مرکز درمانی حافظ بر روی 2614 نفر از مراجعه کنندگان انجام گرفت. با ورود افراد به سیستم و ثبت کد بیمار، زمان ورود، زمان شروع به کار واحدها و زمان شروع و پایان خدمت دهی با کمک کارکنان و دو دستیار ثبت شد. با استفاده از تکنیک های صف و شبیه سازی، جریان بیمار مدل سازی و بهینه سازی گردید. داده ها در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تعیین توابع توزیع احتمالی از Input Analyzer استفاده گردید و با بهره گیری از نرم افزار Arena، سیستم درمانی شبیه سازی شد.
با ادامه روند فعلی، 30 درصد از مراجعان دیگر تمایلی به مراجعه مجدد به مرکز را ندارند. به طور متوسط 83 درصد از مراجعه کنندگان بخش سونوگرافی و 58 درصد از مراجعه کنندگان بخش رادیولوژی بیش از 30 دقیقه منتظر ویزیت از سوی پزشک معالج می مانند که این امر با استانداردهای مدت زمان انتظار اختلاف معنی داری داشت و همچنین، بر خلاف بند 1-10 منشور بیماران ایران بود. با اجرای شبیه سازی و آزمایش 6 سناریو، «سناریوی ترکیبی» مدت زمان انتظار دریافت اولین خدمت را برای مراجعه کنندگان سونوگرافی 04/75 دقیقه و برای مراجعه کنندگان رادیولوژی 57/65 دقیقه کاهش داد.
نتایج پژوهش نشان داد که پیاده کردن سناریوی پیشنهاد شده نسبت به مدل فعلی مرکز درمانی، موجب بهبود کیفیت خدمت رسانی و کاهش زمان انتظار بیماران تا دریافت اولین خدمت خواهد شد.