بررسی و تحلیل نماد قطره و دریا در غزلیات مولانا

زبان رمزآمیز، زبان را از صورت یک وسیله ارتباط عمومی خارج می کند و به کلمات استعداد و ظرفیت و بار معنوی تازه ای می بخشد که از محدوده معنایی آنها در فرهنگ ها بسیار فراتر می رود. به طور کلی در اشعار مولانا رمز و نماد به دو شکل دیده می شود: در قالب الفاظ و در ساختار کلی شعر که در این راستا گاه تنها واژگان در معنای فرا واقعی خود به کار رفته؛ به عنوان مثال زلف، خط، خال، قطره، دریا، ذره و گاه یک غزل به شکل نمادین به بیان حقایق و آموزه ها می پردازد. بررسی و تحقیق در غزلیات مولانا نشان می دهد تعداد بسیاری از غزلیات مبتنی بر به کارگیری نمادها و رمزها می باشد و رمز و نماد در بیان مفاهیم، آموزه ها و افکار عرفانی بیشتر مورد توجه شاعر بوده است. نماد دریا در تقابل با واژگانی چون قطره، سیل، شبنم، موج، ماهی، گوهر و... مفهوم و معنای متفاوت می یابد. مولانا از این نمادها برای تبیین مفاهیم متعدد و متنوعی چون رابطه خالق و موجودات، فنا، توحید، تجلی عشق و آفرینش، عدم و نیستی استفاده می کند. بیشترین نمود این واژه ها در بیان اندیشه رهایی از خود و وصول به حقیقت برتر و دست یابی به توحید دیده می شود.