زمین شیمی و زمین دما سنجی کانسار مس جیان (بوانات)، زون سنندج-سیرجان، شمال شرق استان فارس

کانسار مس جیان(بوانات) در لبه ی شرقی زون دگرگونی سنندج-سیرجان در جنوب غرب ایران (195 کیلومتری شمال شرق شیراز) و در مجموعه سنگهای آتشفشانی-رسوبی دگرگون شده سوریان به سن پرمو تریاس قرار گرفته است. کانسنگ مس به شکل کالکوپیریت رگه ای، رگچه ای و افشان دیده می شود. الگوی پراکندگی عناصر خاکی کمیاب (REE) در سنگ میزبان آتشفشانی دگرگون شده و آلبیت- اپیدوت-کلریت شیست نشان دهنده ی منشا مافیک این سنگها است. طی دگرسانی، تهی شدگی عناصر REE در سنگ میزبان به صورت بخشی همراه با عناصر سنگ دوست درشت یون (LILE) و فلزات واسطه (TTE)، و در مقابل غنی شدگی عناصر جزیی با قدرت میدان بالا (HFSE) رخ داده است. داده های حاصل از مطالعه میانبارهای سیال در کوارتز همزاد با کالکوپیریت نشان می دهد که کان توده مس جیان از نوع ذخایر مس گرمابی میان دمایی است. تشکیل سیالات دگرگونی-گرمابی با بیشترین فراوانی بین 200 تا 350 درجه سانتیگراد و شوری 02/0 تا 18 درصد وزنی معادل NaCl در فشار کمتر از 300 بار در محدوده شرایط فشار و دمای رخساره شیست سبز تا آمفیبولیت زیرین رخ داده است. وجود رژیم های ساختاری شکنا تا شکل پذیر در منطقه موجب تحرک مجدد سیالات دگرگونی در امتداد زون های عمیق برشی، مرزهای سنگ شناختی و شکستگی های سطحی شده است که پیامد آن رسوبگذاری کانه های مس می باشد. تغییرات فیزیکی- شیمیایی سیالات دگرگونی و برهمکنش آنها با سنگ میزبان دگرگونی می تواند ساز و کاری موثر در رسوبگذاری کانه های مس در اثر سرد شدگی سیالات و افزایش چگالی، حباب زایی، افزایشpH، کاهش فعالیت لیگاندها و افت ثابت دی الکتریک H2O در منطقه جیان باشد.