ارزیابی برخی صفات مورفوفیزیولوژیک موثر بر عملکرد ژنوتیپ های گندم پاییزه

به منظور بررسی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک موثر بر عملکرد ارقام گندم پاییزه، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا گردید. در این آزمایش 15 رقم بومی و اصلاح شده گندم پاییزه از لحاظ صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، تراکم سنبله، تعداد پنجه نابارور، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و محتوای نسبی آب برگ پرچم اختلاف معنی داری داشتند. همچنین، مشخص شد که صفات تعداد دانه در سنبله، تراکم سنبله، تعداد پنجه بارور، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک از همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه برخوردار بودند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که اثر مستقیم شاخص برداشت و محتوای نسبی آب برگ پرچم بر عملکرد دانه مثبت ولی اثر مستقیم طول سنبله بر عملکرد دانه منفی بود. تجزیه خوشه ای به روش WARD، ژنوتیپ ها را در دو گروه بر اساس صفات مورد نظر گروه بندی کرد و همه ارقام بومی در یک گروه جای گرفتند. ارقام شماره 7، 4 و 13 از لحاظ عملکرد دانه نسبت به دیگر ارقام مورد بررسی، برتر تشخیص داده شدند.