فرایند بین المللی شدن دانشگاه ها: موردی از آموزش عالی ایران

قرن بیست و یکم را می توان قرن دانش-بنیاد نام نهاد. از این رو نقش آموزش عالی در این قرن بیش از پیش مورد توجه کشورها می باشد. بدین جهت، تحول در آموزش عالی و به تبع آن تحول در دانشگاه ها امری اجتناب ناپذیر است. از جمله این تحولات، تاکید بر بین المللی شدن دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی است. در راستای این امر، برای اولین بار در آموزش عالی ایران، دانشگاهی با ماموریت و اهداف خاص بین المللی در دو دهه قبل تاسیس شد. به منظور بررسی وضعیت فرایند بین المللی شدن این «دانشگاه» یک طرح تحقیق انجام شد. هدف این مقاله، تشریح فرایند بین المللی شدن در «دانشگاه» مورد نظر بوده است. به طور کلی و نیز به منظور تحقق هدف یاد شده، با استفاده از چهار جامعه آماری، مدیران، اعضای هیات علمی، کارشناسان و دانشجویان با روش های سرشماری و نمونه گیری، داده های لازم گردآوری شدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه های محقق ساخته بود. برای پاسخ دادن به اینکه وضعیت فرایند بین المللی شدن «دانشگاه» مورد نظر چگونه است؟ داده ها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که وضعیت فرایند بین المللی شدن در دانشگاه مورد بررسی به طور کلی، در سطح رضایت بخش قرار دارد. از نظر مولفه های ششگانه فرایند بین المللی شدن نیز، در مولفه تعهد، برنامه ریزی و عملیاتی کردن برنامه ها رضایت بخش است. اما در مولفه های تقویت، آگاهی و بازبینی در سطح نسبتا رضایت بخش قرار دارد. لذا با توجه به اهمیت و جایگاه دانشگاه یادشده در سطوح ملی و فراملی، لازم است برای توسعه فرایند بین الملی شدن آن با استفاده از چرخه فرایند بین المللی شدن دانشگاه ها نسبت به بازبینی و تقویت فعالیت های یادشده کوشش بیشتری به عمل آید تا به سطح کاملا رضایت بخش و مطلوب نایل شود. در این باره پیشنهادهایی عرضه شده است.