سیاست خارجی ایران در قبال اسراییل از دید نظریه های روابط بین الملل

پس از پیروزی انقلاب ایران، به رغم ثبات برخی از عوامل موثر بر سیاست خارجی، رفتار خارجی این کشور در قبال اسراییل دچار دگرگونی اساسی شد و حالت منازعه جویانه به خود گرفت. مقاله حاضر با بررسی سه پارادایم عمده در رشته روابط بین الملل؛ یعنی واقع گرایی، لیبرالیسم و سازنده گرایی، این فرضیه را به آزمون می گذارد که رفتار خارجی ایران پیش از انقلاب بیشتر به وسیله عوامل و نیروهای مادی شکل گرفته بود، در حالی که سیاست خارجی ایران پس از انقلاب بیشتر تحت تاثیر عوامل و نیروهای هنجاری قرار دارد. در نتیجه، پارادایم واقع گرایی برای تبیین سیاست خارجی ایران در زمان شاه کارآیی بیشتری دارد، در حالی که پارادایم سازنده گرایی برای توضیح سیاست خارجی ایران تواناتر به نظر می رسد. برای آزمون این فرضیه، نویسنده تاریخچه روابط ایران و اسراییل را نیز بررسی کرده و نشان می دهد که با توجه به پارادایم شکل دهنده جهان بینی رهبران دو نظام پیش و پس از انقلاب، هر دو حکومت در جهت تامین منافع ملی گام برداشته اند. لازم به ذکر است که این مقاله بخشی از پروژه مطالعاتی نویسنده با معاونت پژوهشی دانشگاه امام صادق تحت عنوان «ایران و رژیم صهیونیستی: از همکاری تا منازعه » می باشد.