بررسی نقش عوامل ساختاری در ظهور چشمه های منطقه کارستی ایذه با استفاده از سنجش از دور و GIS

از عوامل موثر در ایجاد و گسترش کارست می توان به سنگ شناسی، توپوگرافی، میزان نزولات، سطوح ناپیوستگی و زمین شناسی ساختمانی اشاره نمود. زمین شناسی ساختمانی یک ناحیه با مشخص کردن مسیرهای جریان کلی در آبخوان و توسعه انحلالی مسیرهای جریان، نقش عمده ای در تعیین رفتار سیستم جریان آب زیرزمینی در پهنه های کارستی ایفا می کند. در این پژوهش نقش عوامل ساختاری در ظهور چشمه ها در منطقه ایذه مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا مبادرت به تهیه لایه های اطلاعاتی عناصر تکتونیکی، خطواره ها، شیب و پتانسیل کارست شدگی با استفاده از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، بررسی عکس های هوایی و پردازش تصاویر ماهواره ای شد. لایه های اطلاعاتی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) با لایه چشمه ها همبستگی داده شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد تمرکز چشمه-ها در رده های پایین شیب توپوگرافی (18-7 درجه) و ارتفاع (491- 941 متر) بیشتر است. بیشترین تعداد چشمه ها در لایه هایی با شیب کم و در سازند آهکی آسماری می باشد. ارتباط نزدیکی بین عناصر تکتونیکی با فراوانی چشمه ها وجود دارد به طوری که چشمه ها در فاصله0 تا 2389 متری از عناصر تکتونیکی و در اطراف گسل های با طول 3 تا 9 کیلومتر می باشد. شیب یال های ساختارهای چین خورده به گونه ای است که باعث هدایت جریان آب به سمت سازندهای مجاور می گردد، بنابراین رخنمون بسیاری از منابع آبی مجاور، نشات گرفته از این ساختارها می باشد. این روابط نشانگر نقش بارز عناصر تکتونیکی و لزوم توجه به آن ها در بررسی استعداد منابع و انتقال آب های زیرزمینی در مناطق کارستیک می باشد.