تصادفی سازی در مطالعات کارآزمایی بالینی: از تئوری تا عمل

کارآزمایی های بالینی تصادفی شده از جمله مطالعاتی هستند که قادرند معتبرترین شواهد را برای مقایسه مداخله های گوناگون در پژوهش های بهداشتی و درمانی فراهم سازند. وجود انواع تورش می تواند بر کیفیت پژوهش تاثیر گذارد و در نهایت، نتایج یک مطالعه را نامعتبر سازد. یکی از مهم ترین تورش ها، تورش انتخاب است. بهترین روش جهت کاهش تورش انتخاب، استفاده از تخصیص تصادفی شرکت کنندگان به گروه های موردنظر است. هدف این مطالعه فراهم سازی اطلاعاتی جامع، کاربردی و به زبانی ساده در مورد اجرای صحیح فرآیند تصادفی سازی در مطالعات کارآزمایی بالینی تصادفی شده، می باشد.
این مطالعه یک بررسی مروری است که با استفاده از منابع موجود و تحلیل جامع آن ها انجام یافته است. بدین منظور مقالات و کتب مرتبط با موضوع در بانک های اطلاعاتی Medline، Scopus، Google Scholar، Science Direct و Magiran جستجو شد. کلید واژگان مورد استفاده تصادفی سازی، توالی تصادفی، پنهان سازی تخصیص، کارآزمایی شاهددار تصادفی شده، کارآزمایی بالینی تصادفی شده، تورش بودند که معادل انگلیسی آن ها نیز در جستجو اعمال شد.
در بررسی نتایج حاصل از جستجوی متون، تعداد 39 مقاله و یک کتاب با اهداف پژوهش حاضر هم خوانی داشتند که نتایج آن ها در سه مرحله ایجاد توالی تصادفی، پنهان سازی تخصیص تصادفی و اجرای فرآیند تصادفی سازی به زبانی ساده و کاربردی و با بیان مثال هایی ارایه گردید.
وجود تورش انتخاب در مطالعات کارآزمایی بالینی یک عامل آسیب رسان بر صحت نتایج حاصل می باشد که به منظور پیشگیری از آن محققان بایستی روش های صحیحی را در تصادفی سازی و همچنین پنهان سازی تخصیص تصادفی به کار گیرند و به درستی آن را گزارش نمایند. لذا پژوهشگران می توانند با درک بهتر این روش و اجرای درست آن به نتایج معتبر دست یابند.