گذر و نظری به تاریخ و جغرافیای سامراء

سامرا واژهای آرامی است و معتصم عباسی این شهر را ساخت و به پایتختی دولت عباسی برگزید. پیشوای دهم و یازدهم شیعیان(ع) تحت شدیدترین تدابیر امنیتی و جاسوسی حکومت عباسی، سالها در سامرا زندگی میکردند و سرانجام در همین شهر به شهادت رسیدند و در منزل خود به خاک سپرده شدند؛ محلی که اکنون حرم مقدس ایشان در آن قرار گرفته است.
این شهر پس از تاسیس، دورانی پر از شکوه و جلال را سپری کرد تا اینکه از قرن چهارم به بعد راه زوال را پیمود؛ ولی در دوران آل بویه دوباره رونق یافت. سامرا با اینکه در دوران امامین عسکریین(ع) شیعیانی را در خود جای داده بود، به سبب سخت گیری های حکوت عباسی، ارتباط این دو امام بزرگوار با شیعیان به کمترین حد خود رسیده بود. این شهر همواره کانون فعالیتهای سیاسی و اجتماعی بوده و به ویژه با هجرت میرزای شیرازی به این شهر که حوزه شیعی آن، بزرگانی را در عرصه اجتهاد و سیاست تربیت کرد.
این مقاله، گذر و نظری دارد بر تاریخ و جغرافیای سامرا با تاکید بر نقش امام هادی و امام حسن عسکری(ع)، حرم شریف ایشان و نیز نقش مرجعیت شیعه در این شهر.