تاثیر عوامل جغرافیایی بر پدافند غیرعامل در مناطق مرزی استان آذربایجان غربی (با تاکید بر مکان یابی مراکز نظامی)

مبحث پدافند غیرعامل، مخصوصا کاربرد آن در امور نظامی، تاریخچه ای طولانی دارد. شاهد این مدعا در صدر اسلام، تدابیری دفاعی همچون حفر خندق و ساخت برج و بارو و در ایران باستان ساخت کهندژ، شارستان،دیوار و... می باشد؛ اما با عنایت به پیشرفت تکنولوژی و تغییر در ماهیت تسلیحات، لزوم به کارگیری پدافند غیرعامل نوین در کاهش تلفات و خسارات جنگ ها بیش از پیش احساس می گردد. انتخاب محل استقرار پروژه های نظامی و غیرنظامی و بررسی ملاحظات دفاعی و امنیتی با تکیه بر عوامل محیطی و جغرافیایی، همواره یکی از مهم ترین گام ها در فرآیند پدافند غیرعامل بوده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از مدل ANP به عنوان یکی از مهم ترین تکنیک هایMCDM در رویکردی تلفیقی با GIS مکان های حساس و مهم نظامی را با رویکرد پدافند غیرعامل در مناطق مرزی آذربایجان غربی در ارتباط با 4 معیار اصلی دسترسی ها، شکل زمین، زمین شناسی و اقلیم و 12 زیر معیار جغرافیایی، شناسایی کند. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی به کارگرفته شده در این پژوهش از نوع کاربردی می باشد. نتایج حاصل از پژوهش، پهنه بندی استان جهت مکان گزینی نظامی در قالب پنج طبقه نامناسب تا کاملا مناسب می باشد. عرصه های کاملا مناسب که دارای توان عالی برای مکان گزینی می باشند، بیشتر مناطق کوهستانی غرب استان را در بر می گیرد و این تناسب در مرز کشور ترکیه بیشتر از عراق و جمهوری نخجوان است. پهنه های نامناسب، مناطق شرقی استان، به ویژه شمال شرقی که شامل مناطق مرزی با جمهوری نخجوان می باشد را شامل می شود. در این میان، میزان شیب و ارتفاع بیشترین تاثیر را در مکان گزینی مراکز نظامی استان دارند.