تاثیرات فرایند تدوین آینده پژوهانه اسناد سیاست گذاری فناوری انقلاب اسلامی ایران بر کشورهای جهان اسلام

آینده پژوهی در حوزه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و علم و فن آوری تلاش دارد تا رویکرد انتخاب آگاهانه، برنامه ریزی فراگیر و تعامل هوشیارانه با دنیای آشوبناک و پیچیده آینده را متناسب با هنجارها، باورها و ارزش های هر جامعه، برای رهبران، مدیران و سیاست گذاران فراهم سازد. از گذشته تا امروز ناکارآمدی الگوهای برساخته بشر خسارات جبران ناپذیری را بر پیکره جوامع وارد کرده است. این چالش در حوزه تدوین اسناد سیاست گذاری فناوری نیز به خوبی مشهود است. استعانت از باورهای اعتقادی، آموزه های اسلامی و رویکرد آینده پژوهانه همچون ارکانی سه گانه ما را به سوی تاثیرات فرایند تدوین آینده پژوهانه اسناد سیاست گذاری فناوری انقلاب اسلامی ایران بر کشورهای جهان اسلام سوق خواهد داد. این تحقیق با ماهیتی کیفی، از روش تحلیل اسناد با رویکرد استنباطی و استنتاجی بهره گرفته است. پیشینه تحقیق؛ اسناد سیاست گذاری فناوری کشور انتخاب شد و به دلیل وجود تنوع، تعدد و از طرفی مطالعات نقادانه و تحلیلی مناسب بر روی اسناد سیاست گذاری حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات حوزه مزبور به عنوان قلمرو تحقیق برگزیده شد. مطالعات تحلیلی و نقادانه ای که بر روی اسناد حوزه «فاوا» انجام شده است، تحت عنوان مطالعه موردی پژوهش انتخاب شد. بررسی استنباطی تحقیق بیشتر بر روی منابع ارزشمندی است که سیاست گذاران را در امر سیاست گذاری معطوف به داشته ها و آموزه های دینی کرده است، بنابراین منابع مورد نیاز جمع آوری، مطالعه و فیش برداری شد تا بتوان داده های لازم را استخراج، طبقه بندی و مورد بهره برداری قرار داد. از آنجایی که سیاست گذاری بازتاب ارزش های یک جامعه به شمار می رود، باید اسناد سیاست گذاری در راستای ارزش ها، هنجارها و معیارهای اعتقادی هر جامعه تدوین شوند. سیاست گذاری در حوزه فناوری به عنوان محرک جوامع پیشرفته و در حال پیشرفت یقینا از این ویژگی مستثنی نبوده و باید از الگوهای ارزشی حاکم بر جوامع پیروی کند. بنابراین مسئله تحقیق، عدم وجود الگوی مناسب و مبتنی بر رویکردهای انقلابی، دینی و آینده پژوهانه در تدوین اسناد سیاست گذاری فناوری است که بتوان آن را برای سایرکشورهای جهان اسلام پیشنهاد داد. بدیهی است در نهایت طراحی و ارائه این الگو، نوآوری و هدف تحقیق خواهد بود که به عنوان موضوعی بدیع تاکنون به آن در این ابعاد و با این رویکرد پرداخته نشده است.