بررسی بلندمدت تغییرات مکانی و زمانی شوری خاک در شبکه آبیاری و زهکشی گرمسار

شوری خاک منجر به کاهش جذب آب توسط گیاه و کاهش پوشش گیاهی می گردد و کنترل این پدیده مستلزم مدیریتی مناسب همراه با نظارت بر تغییرات مکانی و زمانی شوری از گذشته تا به امروز است. در این پژوهش، تغییرات زمانی و مکانی شوری خاک در شبکه آبیاری و زهکشی گرمسار از سال 1986 تا 2013 با استفاده از پنج شاخص ماهواره ای و داده برداری زمینی بررسی شد. تغییرات زمانی نسبت مساحت اراضی در سه طبقه شوری کم، متوسط و زیاد در طی این سال ها در انتهای دو دوره کشت پاییزه و بهاره موردبررسی قرار گرفت و با استفاده از آزمون آماری من کندال نوع روند تغییرات تعیین شد. همچنین، روند تغییرات مقدار شاخص های شوری خاک در هر پیکسل تعیین و پهنه بندی تغییرات شوری استخراج شد. نتایج به دست آمده نشان داد در انتهای دوره کشت پاییزه با احتمال 95 درصد، روند تغییرات نسبت مساحت اراضی با شوری کم، متوسط و زیاد به ترتیب کاهشی، افزایشی و افزایشی و در انتهای دوره کشت بهاره، روند تغییرات نسبت مساحت اراضی با شوری کم وزیاد به مانند دوره کشت پاییزه به ترتیب کاهشی و افزایشی و برای اراضی با طبقه شوری متوسط روند مشخصی به دست نیامد. نقشه پهنه بندی شوری خاک تولیدشده نشان داد مناطق شمالی، غربی و جنوبی دشت گرمسار در معرض خطر افزایش شوری و قسمت هایی از شمال شرق و مرکز که دارای شبکه آبیاری فرعی بوده، در طی این سال ها شوری روند کاهشی داشته است. مساحت کل اراضی موردبررسی در این پژوهش برابر با 16 هزار هکتار است که در طی این سال ها مساحت اراضی در طبقه شوری کم حدود 5/6 هزار هکتار کاهش و در طبقه شوری متوسط و شوری زیاد به ترتیب حدود 5/4 هزار هکتار و دو هزار هکتار افزایش یافته است.