زندگی هماهنگ با طبیعت از نظر سه فیلسوف رواقی: سنکا، اپیکتتوس و مارکوس اورلیوس

«زندگی هماهنگ با طبیعت» شعار اصلی فلسفه رواقی است. همچنین این مفهوم پیوند میان طبیعیات و اخلاق را در آراء رواقیان بخوبی نمایان میسازد. تحقیق در باب ریشه های این مفهوم در آراء رواقیان از «زنون کیتیومی» موسس مکتب رواقی تا «مارکوس اورلیوس» آخرین فیلسوف رواقی، از بسط یافتن گستره معانی «هماهنگی با طبیعت» حکایت دارد: 1) طبیعت فردی، بمعنای هماهنگی با قوه عاقله؛ 2) طبیعت کلی، بمعنای هماهنگی با تقدیر و اموری که در اختیار ما نیستند؛ 3) طبیعت اجتماعی، بمعنای هماهنگی با اجتماع و قوانین اجتماعی. جالب توجه است که در اخلاق رواقیان برای هرکدام از این گستره ها، از اصطلاحات ناظر به طبیعیات استفاده شده است؛ بعنوان مثال، مفاهیم صیانت ذات، مهربانی، عقل سلیم و مشیت الهی در جهان. مسئله اصلی در این تحقیق، کارکردهای «زندگی هماهنگ با طبیعت» در اخلاق رواقی است. از اینرو، بررسی ما در آراء سه فیلسوف رواقی سنکا، اپیکتتوس و اورلیوس بر پایه منابع موجود از ایشان، صورت گرفته است. در پایان نیز بعنوان نتیجه گیری چنین خواهد آمد که تلاش رواقیان، بخصوص این سه فیلسوف، در جهت تاکید بر مفهوم رواقی «زندگی هماهنگ با طبیعت» برای ایجاد پیوند میان نظم درون انسان و نظم کل طبیعت و اجتماع است، زیرا در فلسفه رواقی، انسان جزئی از کل است و با این ارتباط میبایست به هماهنگی و سعادت خود، اجتماع و کل کمک کند.