ملامهدی نراقی و حج

حج، از میان فرایض دین، دارای جایگاهی ویژه و فلسفه و احکام خاصی است وعملی است که عالمان و محققان در مورد ابعاد و مسایل مختلف آن بسیار سخن گفته اند. در این پژوهش به ابعاد مختلف حج، از جمله مناسک، احکام، فلسفه و ضرورت، حج و اخلاق، حج و عرفان و دیدگاه تربیتی حج از نظر عالم و عارف نامی ملامهدی نراقی می پردازد. نراقی حج را با عظمت ترین ارکان دین و مهم ترین عامل نزدیکی بنده به پروردگار و موجب تزکیه نفس می داند و از نظر عرفانی حج صفای نفس را بالا می برد، کبر و غرور را می زداید و روح انسان را جلا می بخشد. نراقی نخستین مرحله این حرکت را بیرون آمدن از خود و تعلقات مادی می داند و بر این باور است که فرد با بستن احرام از انواع تعلقات مادی و انواع امتیازات و تفاخرات و زخارف رها می شود تا حالت فرشته‏گونه پیدا کند. حج، آثار تربیتی عظیمی دارد؛ یکی از این آثار ، شناخت و آشنایی مردم با آثار و احادیث رسول‏الله9 و زنده نگه‏داشتن و به دست فراموشی نسپردن آن‏هاست؛ یعنی حج در واقع مروری است بر تاریخ اسلام و پیامبر9 بلکه مروری است بر تاریخ خدا پرستی و تاریخ پیامبران از آدم تا خاتم و تابلویی برای تمام فداکاری های قهرمان توحید و پیامبرخاتم که حاجی با دیدن این صحنه ها و مکان ها پیام می‏گیرد. نراقی حج را به منزله ورود به عالم آخرت می داند.