مروری بر حفاظت در برابر پرتو در رادیولوژی تشخیصی

کشف پرتو ایکس و استفاده از آن برای تصویربرداری پزشکی دستاوردهای بزرگی برای تشخیص و درمان بیماری ها فراهم کرد. روزانه بیش از 10 میلیون آزمون رادیولوژی تشخیصی و بیش از 100000 آزمون پزشکی هسته ای در دنیا انجام می شود. بر اساس گزارش 160 کمیسیون ملی حفاظت رادیولوژیکی و اندازه گیری ها، پرتو ایکس پزشکی در حدود 95% تمام آزمون های رادیولوژیکی را شامل می شود که سهمی 74% در دوز تجمعی جمعیت ایالات متحده آمریکا دارد. با وجود منافع منحصربه فرد پرتوهای یونیزان، از دیدگاه حفاظت در برابر پرتو منشای خطرات بالقوه ای مانند سرطان و ناهنجاری های ژنتیکی هستند. ریسک سرطان ناشی از رادیولوژی تشخیصی در حدود 6/%0 تا 3% برآورد می شود. تخمین زده می شود که دوز ناشی از آزمون های رادیولوژی تشخیصی سالانه مسئول 7587 و 5695 مورد سرطان به ترتیب در جمعیت ژاپن و ایالات متحده آمریکا است. اگرچه دوز بیشتر آزمون های رادیولوژیکی تشخیصی بسیار پایین است اما افزایش سریع استفاده از آزمون های پرتونگاری در دو دهه گذشته موجی از نگرانی ها را درباره اثرات سرطان زای پرتوهای یونیزان ایجاد کرده است. بر اساس مدل خطی بدون آستانه برای منحنی دوز پاسخ هر میزانی از پرتوگیری خطرناک است. بر اساس توصیه های مراجع تنظیم کننده قوانین حفاظت تشعشعی، آزمون رادیولوژیکی باید به گونه ای انجام شود که پرتوگیری بیمار و جامعه به صورت معقول و دست یافتنی تا حد ممکن پایین باشد. بهینه سازی عوامل متعددی مانند محدودسازی میدان تابش اولیه به ناحیه تابشی مورد نظر، شرایط تابش، تکنیک ها، زمان پرتودهی و حفاظ، ضمن حفظ کیفیت تصویر می تواند پرتوگیری بیمار را کاهش می دهد. رعایت دستورکارهای حفاظتی می تواند مخاطرات پرتوگیری را به طور قابل ملاحظه ای کاهش دهد.