تعیین دماهای مهم گیاه دارویی بادرنجبویه (Mellissa officinalis L.) در واکنش به دما و پتانسیل های مختلف آب

به منظور ارزیابی تاثیر خشکی و دما بر سرعت جوانه زنی بذرهای بادرنجبویه آزمایشی در دماهای 20، 23، 25، 27، 30 و 32 درجه سلسیوس و پتانسیل های خشکی 0، 2/0-، 4/0-، 6/0- و 8/0- مگاپاسکال در سه تکرار در آزمایشگاه بذر پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (عرض جغرافیایی 35 درجه و 48 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 50 درجه و 59 دقیقه شرقی) در سال 1393 به صورت تجزیه مرکب در قالب طرح کامل تصادفی در چند مکان انجام گرفت. بنا بر نتایج جوانه زنی بادرنجبویه در دامنه گسترده ای صورت نمی گیرد، به طوری که جوانه زنی آن در گستره دمایی 32-23 درجه سلسیوس صورت گرفت. برای به دست آوردن دماهای مهم (کاردینال) از مدل های دندان مانند، دوتکه ای و بتا استفاده شد. بنا بر آماره های RMSE، ضریب تبیین (R2) و ضریب همبستگی (r) مدل دندان مانند نسبت به مدل های دیگر واکنش سرعت جوانه زنی به دما و پتانسیل آب را بهتر توصیف می کند. دمای کمینه، دمای بهینه کم، بهینه بیش و دمای بیشینه (سقف) برای جوانه زنی بذر بادرنجبویه در شرایط نداشتن تنش به ترتیب 31/17، 26/30، 15/31 و 35 درجه سلسیوس به دست آمدند. شمار ساعت های زیستی برای جوانه زنی در پتانسیل های مختلف آب بین 41 تا 137 ساعت بود. شمار ساعت های زیستی به ازای یک واحد افزایش پتانسیل آب (مگاپاسکال) حدود 96 ساعت کاهش یافت. از این فراسنجه ها و رابطه های به دست آمده می توان برای پیش بینی زمان تا جوانه زنی و یا سبز شدن بادرنجبویه در شرایط عادی و دامنه گسترده ای از تنش خشکی استفاده کرد.