تحلیل فراوانی منطقه ای سیلاب با استفاده از روش درون یابی بر پایه فضای فیزیوگرافی در حوضه های آبخیز استان مازندران

پیشرفت در ابزار و روش های مکانی-زمانی، راهکارهای جدیدی را به منظور تحلیل داده ها و برآورد پارامترها در تحلیل فراوانی منطقه ای سیلاب فراهم کرده است. کاربرد روش درون یابی بر پایه ی فضای فیزیوگرافی، در بسیاری از جنبه های هیدرولوژیکی بسیار نوپا است. از این رو در این مطالعه اطلاعات هیدرولوژیکی، اقلیمی و فیزیوگرافی 38 حوضه آبخیز استان مازندران تهیه گردید و از روش درون یابی بر پایه فضای فیزیوگرافی جهت برآوردهای منطقه ای سیلاب براساس مقادیر دبی اصلی و دبی ویژه با دوره بازگشت های مختلف استفاده شد. طراحی فضای فیزیوگرافی با استفاده از 6 متغیر ژئومورفوکلیماتیک موثر بر سیلاب و روش تجزیه مولفه های اصلی چند متغیره انجام شد. در تمام دوره های بازگشت مدل نمائی، بعنوان بهترین مدل نیم تغییرنما انتخاب گردید و از سه روش کریجینگ معمولی، کریجینگ ساده و IDW جهت درون یابی استفاده شد. ارزیابی نتایج برآوردهای منطقه ای با استفاده از روش ارزیابی متقابل جک نایف و چهار شاخص آماری BIASr،RMSE ،RMSEr و NASH انجام شد. پس از شناسایی و حذف 7 ایستگاه که عامل بیشترین خطای RMSEr و BIASr تشخیص داده شده بودند، نتایج بطور چشمگیری بهبود یافت. به طوری که مقادیر NASH از 4/0 تا 6/0 در حالت اول به 5/0 تا 8/0 افزایش یافت. علاوه بر این سه شاخص دیگر نیز نتایج رضایت بخشی را ارائه نمودند. این امر نشان دهنده ی کارآمد بودن روش پیشنهادی در تخمین سیلاب در آبخیزهای فاقد ایستگاه های هیدرومتری می باشد. همچنین نتایج درون یابی نشان داد، روش کریجینگ معمولی و IDW عملکرد مشابه و نزدیکی دارند و نسبت به روش کریجینگ ساده عملکردشان مطلوب تر است.