بازخوانی گزاره «إنما البیع مثل الربا» تحلیلی سه سطحی مبتنی بر زبان شناسی نقشگرا
یکی از گزارههایی که توجه مفسران را به خود جلب کرده، «إنما البیع مثل الربا» است؛ تنها گزارهای که به صورت بیواسطه بازتابدهنده جایگاه «ربا» در بافت اقتصادی شبهجزیره در عصر نزول است. به رغم تفاوت آرای مفسران پیرامون این گزاره، همگی به دلیل تشبیه بیع به ربا بر غیرطبیعی بودن چینش واژگان در این گزاره متفقند. مطالعه حاضر تلاش دارد با بهرهگیری از نگره نقشگرای مایکل هالیدی دست به بازخوانی این گزاره زند. هالیدی، سه کارکرد ذاتی زبان را که فرانقش «متنی»، «اندیشگانی» و «بینافردی» هستند، شناسایی کرده و متناظر با آنها، سه لایه معنایی را برای هر گزاره ساماندهی کرده است. فرانقش متنی نشان میدهد که «بیع» هنگام تولید این گزاره، پدیدهای نو، و «ربا» پدیدهای شناخته در بافت اقتصادی شبهجزیره بوده است. نیز فرانقش اندیشگانی حکایت از آن دارد که گویندگان این گزاره از «فرآیند رابطهای» که کارکرد تعریف هویت را داراست، بهره بردهاند. هنگامی به تعریف یک پدیده چون بیع روی آورده میشود که نو و ناشناخته باشد. فرانقش بینافردی نیز نشان میدهد، گویندگان این گزاره با استفاده از ادات «إنما» به عدم حتمیت خویش به مفاد این گزاره اذعان کردهاند. بنابراین مبتنی بر نگره نقشگرای هالیدی، کیفیت چینش واژگان در این گزاره، غیرطبیعی نبوده، بلکه در هنگامه تولید این گزاره، برای مخاطبان قابل فهم و بازتابدهنده بافت اقتصادی شبهجزیره بوده است.
ربا ، بیع ، زبان شناسی نقشگرا ، مایکل هالیدی
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.