اثرات کوتاه مدت ورمی کمپوست بر ویژگی های خاک و کیفیت برگ سبز چای در اراضی چایکاری

تحقیقات مزرعه ای گزارش شده، مبنی بر اثرات کوتاه مدت یا بلند مدت ورمی کمپوست بر ویژگی های خاک و کیفیت برگ سبز چای با هدف جایگزینی کود های شیمیایی با کود های آلی به منظور تولید چای ارگانیک در دسترس نیست در حالیکه در سطح تجاری، تولید چای ارگانیک در مقیاس کوچک در گیلان شروع شده است. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر کوتاه مدت سطوح ورمی کمپوست بر ویژگی های خاک و کیفیت برگ سبز چای و امکان سنجی تولید چای ارگانیک، در یک باغ چای با مساحت حدود 30 هکتار، واقع در حاشیه جاده فومن به ماکلوان در استان گیلان، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تیمار و 3 تکرار اجرا شد. ابتدا در بهمن 91، در بخشی از این باغ، بوته ها ی چای هرس کف بر و پلات ها با سطح 20 مترمربع تفکیک شدند. سپس در ماه اسفند، نمونه مرکب از خاک سطحی کل پلات ها تهیه و آزمایشات اولیه خاکشناسی انجام شد و بعد ورمی کمپوست با دانه بندی کوچکتر از 4 میلی متر تهیه و ویژگی های مهم آن تعیین، سپس مطابق با طرح آماری، با سطوح 0، 5/0 و 2 درصد جرمی با خاک سطحی هر پلات مخلوط شد. در طول بهار و تابستان، کنترل علفهای هرز در بین ردیف ها و در سه ماه تابستان، آبیاری بارانی انجام شد. در اواخر تابستان، نمونه برداری از خاک سطحی با اگر و برداشت برگ سبز چای با ماشین برگ چین انجام و بلافاصله نمونه ها به مرکز تحقیقات چای کشور، منتقل شد. بلافاصله در نمونه گیاه، برگ سوم با دست از غنچه و جوانترین دو برگ جدا شد. سپس نمونه های خاک و گیاه، آماده سازی و آزمایشات خاکشناسی و تجزیه دو نوع نمونه برگ شامل برگ سوم و نیزمجموع یک غنچه و دو برگ به تفکیک انجام شد. نتایج حاکی از افزایش هدایت الکتریکی، ظرفیت تبادل کاتیونی، کربن آلی، تنفس میکروبی، تخلخل و رطوبت جرمی در خاک پلاتهای تیمارشده با هر دو سطح 5/0 و 2 درصد ورمی کمپوست بود. مقدار نیتروژن، فسفر و پتاسیم خاک در پلاتهای تیمار شده با کود در مقایسه با تیمار بدون کود افزایش معنی دار داشت ولی بین دو تیمار 5/0 و 2 درصد ورمی کمپوست تفاوت معنی دار نبود. مصرف کود در هر دو سطح چگالی ظاهری و حقیقی خاک را کاهش داد. همچنین در تیمار 5/0 درصد ورمی کمپوست مقدار پتاسیم و در تیمار 2 درصد، علاوه بر پتاسیم، نیتروژن و فسفر نیز در برگ سوم گیاه بهبود یافت. در مخلوط یک غنچه و جوانترین دو برگ (برگ سبز)، مقدار کافئین، افزایش ولی پلی فنل ها، خاکستر کل و عصاره آبی کاهش یافت. در مجموع به استناد نتایج این تحقیق می توان گفت که شش ماه بعد از افزودن ورمی کمپوست به خاک باغ چای، اغلب ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک و ویژگی های کیفی برگ سبز چای بهبود یافت و این کود آلی توانست بخش اعظم عناصر مورد نیاز گیاه چای را تامین کند که البته در اغلب موارد سطح 2 درصد وزنی نتیجه مطلوب تری داشت. بدیهی است این نتیجه در زمان کوتاه در صورتی محقق می شود که اولا ورمی کمپوست مصرفی از نظر کیفیت درجه یک باشد ثانیا هنگام مصرف، ورمی کمپوست بطور کامل با خاک سطحی مخلوط شود، در این صورت امکان تولید برگ سبز چای ارگانیک بدون مصرف کود شیمیایی می تواند ممکن باشد. با توجه به وفور پس ماند های کشاورزی و منابع طبیعی و امکان تولید انبوه ورمی کمپوست در شمال کشور، امکان علمی و عملی برای تولید چای ارگانیک در شمال کشور وجود دارد.