بررسی روند تغییر شیوه ی بازنمایی زبانی دین در گفته ها و نوشته های محمدرضا پهلوی با تکیه بر الگوی نظام مند نقش گرای هلیدی

این پژوهش روند تغییر شیوه ی بازنمایی زبانی دین و عناصر دینی را در گفته ها و نوشته های محمدرضا پهلوی، شاه ایران در فاصله سال های 1320 تا 1357، بررسی می کند تا از این طریق مشخص شود دین و عناصر دینی در متن های شاه چگونه بازنمایی شده و چگونه و در چه مقاطع زمانی و همزمان با وقوع چه رویدادهای سیاسی بازنمایی زبانی دین در متن های شاه برجسته می شود و چگونه این بازنمایی ها در راستای برجسته سازی و حاشیه رانی مفاهیم دل خواه و غیردل خواه به کارگرفته می شود؟ مبانی نظری این پژوهش به صورت یک مدل تلفیقی و در دو سطح چارچوب کلی و ابزارهای تحلیل متن سازمان یافته است. با توجه به گفته ها و نوشته های شاه و هدف پژوهش، فرانقش اندیشگانی هلیدی و غیریت سازی چارچوب کلی پژوهش هستند. ابزارهای تحلیل متن نیز عبارتند از: نام گذاری، انسجام واژگانی و نظام گذاریی هلیدی. بدین منظور کل گفته ها و نوشته های شاه که در قالب کتابی به نام مجموعه تالیفات، نطق ها، پیام ها، مصاحبه ها و بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران در یازده جلد جمع آوری شده است، مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج نشان می دهد بازنمایی زبانی دین در متن های شاه در همه ی مقاطع تاریخی سلطنت وی یکسان نبوده و در برهه هایی از زمان بنابر رویدادهای مهم وقت، دین نقش برجسته تری پیدا می کند. همچنین با بررسی داده ها به پنج دوره ی تاریخی رسیدیم که نمایانگر روند تغییر بازنمایی زبانی دین در متن های شاه هستند. این پنج مرحله به ترتیب تاریخی عبارتند از: دوره ی اول: دین برای اتحاد (1320 تا 1332)، دوره ی دوم: کودتای 28 مرداد (1332تا 1334)، دوره ی سوم: پیمان سنتو (1334 تا 1341)، دوره ی چهارم: انقلاب سفید (1341تا 1348) و دوره ی پنجم: مساله ی فلسطین (1348 تا 1357). از این میان برجسته ترین بازنمایی زبانی دین در جریان انقلاب سفید صورت می گیرد.