ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی توده های هندوانه بومی ایران (Citrullus vulgaris) در شرایط آب و هوایی ارومیه

به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی هندوانه بومی ایران از نظر صفات مورفولوژیک، 16 توده به همراه دو رقم هندوانه اصلاح شده (کریمسون سویت و چارلستون گری) در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی ارومیه در سال 1392 مورد ارزیابی قرار گرفتند. تعداد 15 صفت شامل طول و عرض برگ، طول ساقه ی اصلی گیاه، تعداد میوه در بوته، طول میوه، عرض میوه، وزن کل میوه، وزن گوشت میوه، وزن پوست میوه، وزن صد بذر، طول بذر، عرض بذر، pH، درصد مواد جامد محلول و عملکرد مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه واریانس نشان داد بین توده ها از لحاظ کل صفات مورد بررسی به جزء صفات pH، طول ساقه ی اصلی گیاه و تعداد میوه در بوته اختلاف آماری معنی داری وجود دارد. متوسط عملکرد از 24926 کیلوگرم در هکتار برای ژنوتیپ چارلستون گری تا 13444 کیلوگرم در هکتار برای توده817 همدانمتغییر بود. میزان درصد مواد جامد محلول در بین توده ها از 9/27 درصد برای ژنوتیپ کریمسون سویت تا 5/1 درصد برای توده ی 806 خراسان، pH میوه از 63/5 در توده ی 817 همدان تا 4/78 در ژنوتیپ چارلستون گری متغیر بود. بیشترین همبستگی مثبت (0/968) بین دو صفت وزن گوشت و وزن میوه و بیشترین همبستگی منفی (0/815-) بین صفات قند میوه و طول بذر مشاهده شد. بیشترین توارث پذیری (0/96) مربوط به وزن صد بذر و کمترین توارث پذیری (0/03) مربوط به pH بود. در تجزیه ی خوشه ایبه روش وارد، توده های مورد بررسی در سه گروه متفاوت قرار گرفتند. بیشترین فاصله بین توده های گروه اول و سوم مشاهده شد.