ارزیابی وضعیت کیفی رودخانه کارون بر اساس شاخص کیفیت آب و استفاده از GIS

در سال‏های اخیر کیفیت آب رودخانه کارون تحت تاثیر آلاینده های مختلفی از جمله زه‏آب کشاورزی و فاضلاب‏های شهری و صنعتی قرار داشته است. شاخص کیفیت آب و GIS، می‏توانند به منظور پشتیبانی اقدامات مدیریتی در این رودخانه استفاده شوند و از قابلیت مدل‏های سری زمانی نیز می‏توان برای پیش‏بینی تغییرات کیفیت در آینده بهره برد. از این رو، هدف پژوهش حاضر ارزیابی کیفیت رودخانه کارون بر اساس شاخص کیفیت آب با استفاده از GIS و مدل‏سازی سری زمانی کیفیت آب است. در این پژوهش داده های ماهانه شامل pH، دما، DO، BOD، TDS، فسفات، نیترات، کدورت و کالیفرم مدفوعی، طی سال‏های 1386 تا 1391 تجزیه و تحلیل شد. همه شاخص‏های محاسبه شده در طبقه متوسط قرار گرفتند که به معنای استفاده از آب رودخانه فقط با اعمال تصفیه پیشرفته است. توزیع مکانی زمانی مقادیر شاخص کیفیت آب و معنادارنبودن روند تغییرات نشان‏دهنده به تعادل رسیدن آلاینده های ورودی و توان خودپالایی رودخانه است. نتایج مدل‏سازی مقادیر ضریب تبیین مناسب مدل‏ها بین 69/0 تا 85/0 را نشان داد. همچنین شرایط انسان‏ساز عامل غالب بر تغییرات کیفیت آب رودخانه شناخته شد. بر اساس این نتایج، کیفیت رودخانه کارون نسبت به گذشته اندکی افزایش یافته و با اتصال رودخانه دز، شاخص کیفیت آب به میزان نسبتا زیادی کاهش می‏یابد که می‏تواند بیانگر پایین‏تر بودن کیفیت آب رودخانه دز به دلیل ورود آلودگی به آن در پایین‏دست ایستگاه دزفول باشد و اقدامات کنترلی را در این رودخانه ایجاب می‏کند.