ارزیابی روش های پهنه بندی فرسایش خندقی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز آبگندی)

فرسایش خندقی یکی از فرایندهای فرسایشی است که به طور گسترده‏ای بر شکل ظاهری زمین اثر می‏گذارد. توسعه خندق سبب هدررفت مقدار زیادی خاک می شود. از این رو، می‏توان از آن به‏عنوان یکی از علل اصلی تخریب زمین و محیط ‏زیست نام برد. در این تحقیق مدل ارائه شده برای پهنه‏بندی فرسایش خندقی در شرایط مناطق خشک و نیمه خشک، به منظور واسنجی و اعتبار یابی آن در استان کهگیلویه و بویراحمد بررسی شد. بنابراین، با بررسی پراکنش فرسایش خندقی در سطح استان، حوضه آبگندی انتخاب و برای انجام تحقیق در نظر گرفته شد. در این حوضه با تهیه نقشه های مختلف کاربری اراضی، واحدهای اراضی، سنگ شناسی، شیب، نقشه واحد کاری استخراج و بر اساس آن واحدهای کاری انتخاب شد. در هر واحد کاری از طریق نقشه برداری خندق‏ها خصوصیات ظاهری و مورفومتری خندق‏ها استخراج شد. در هر واحد وضعیت نفوذ پذیری و درصد حفاظت روی خاک نیز بررسی شد. همچنین ارزش کمی شش لایه نقشه ورودی به مدل (شامل سنگ شناسی، درصد شیب زمین، نوع خاک، متوسط بارندگی سالانه، نوع استفاده از زمین و درصد حفاظ روی خاک) تعیین شد. درنهایت، براساس آن نقشه پهنه‏بندی فرسایش خندقی با استفاده از روش یا مدل شاخص همپوشانی و عملگرهای جمع جبری فازی، ضرب جبری فازی و گامای فازی در محیط GIS شد. با توجه به نتایج به‏دست‏آمده و با در نظر گرفتن مساحت پهنه های مختلف و میزان خندق‏های رخ داده در هر یک از آنها، مدل گامای فازی 8/0 مناسب ترین روش پهنه‏بندی فرسایش خندقی در حوضه مطالعه شده است.