عارضه یابی عدم توسعه موفق صنایع دریایی ایران با استفاده از تحلیل وضع موجود و مطلوب زنجیره ارزش صنعت

صنایع دریایی ایران به دلیل دارا بودن 5789 کیلومتر خطوط ساحلی، دسترسی به دریاهای شمال، جنوب و آب‏های آزاد، پتانسیل لازم برای تبدیل شدن به موتور محرک اقتصادی کشور را دارد. هدف این مقاله بررسی زنجیره ارزش صنایع دریایی کشور به منظور تحلیل شکاف وضع فعلی زنجیره صنعت با ایده آل جهانی در جهت یافتن گلوگاه ها و نقاط ضعف و قوت صنعت است. بدین منظور در ابتدا با مطالعه تطبیقی، تمامی مدل ها و چارچوب های بین المللی موجود در صنایع دریایی بررسی شده و از طریق مصاحبه با خبرگان، زنجیره ارزش بومی صنایع دریایی ترسیم شده است. سپس با بررسی شرکت های موجود در صنعت، نقاط ضعف و قوت و گلوگاه های ساختاری صنعت شناسایی و به منظور بهبود وضعیت زنجیره ارزش، راهکارهایی ارائه شده است. مبتنی بر نتایج بدست آمده، چالش های ساختاری در فعالیت های پشتیبان زنجیره صنعت دریایی شامل نبود نظام و ساختار یکپارچه جهت ارائه خدمات ایمنی، ضمانت و بیمه، نبود نظام های شغلی- مهارتی جهت ارتقا مهارت نیروی انسانی، فعال نشدن موثر سیستم های مالی، نبود مدیریت موثر درخصوص امور گمرکی و در نهایت نبود ساختارهای تحقیق و توسعه در صنعت است. درخصوص خلاهای موجود در فعالیت های اصلی زنجیره صنعت نیز می توان به ضعف در فعالیت های نیازسنجی و امکان سنجی، نبود وندورلیست های جامع، ضعف در مدیریت تامین تجهیزات داخلی و کیفیت نامناسب فعالیت های مهندسی اشاره کرد. با بررسی صورت گرفته، با ایفای نقش موثر و حاکمیتی دولت، بهره گیری از ظرفیت شرکت های بخش خصوصی و بهره گیری از فرصت همکاری های بین المللی شرایط جهت بهبود وضعیت زنجیره ارزش صنعت فراهم می گردد.