بررسی نقش توزیع جغرافیایی خدمات زنان و مامایی بر شاخص های مرگ و میر کودکان و نوزادان

 یکی از اولویت های مهم سیستم های سلامت، توجه به عدالت در توزیع منابع بخش سلامت می باشد. در این میان توزیع خدمات زنان و مامایی به شیوه عادلانه در سطح کشور یکی از ارکان سلامت زنان و نوزادان جهت ارتقای کیفی خدمات مراقبت کافی از مادران در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان   می باشد.

 مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه بین توزیع جغرافیایی خدمات زنان و مامایی و شاخص های مرگ و میر کودکان و نوزادان به انجام رسید.

  پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر در سال 1394 به بررسی توزیع خدمات زنان و مامایی با سه شاخص تعداد ماما و پرستار شاغل در بخش زایمان، تعداد کل متخصصین زنان و مامایی و مجموع تخت زایمان در بین 30 استان کشور به انجام رسید. معیارهای عدالت در این مطالعه جمعیت، زایمان طبیعی، زایمان سزارین و کل زایمان بود. اطلاعات بوسیله فرم پژوهشگر ساخته جمع آوری و جهت اندازه گیری ضریب جینی از نرم افزار Stata.12 استفاده شد.

 میانگین کل زایمان ها 63/40611 بود که 51% زایمان ها طبیعی و مابقی سزارین بود. کمترین مقدار ضریب جینی مربوط به توزیع تعداد ماما و پرستار شاغل در بخش  زایمان بر حسب زایمان طبیعی (38/0) و بیشترین مقدار مربوط به تعداد کل متخصصین زنان و مامایی بر حسب زایمان طبیعی (73/0) بود. بر اساس آزمون رگرسیون خطی رابطه معنی داری بین مرگ و میر نوزادان و دو متغیر تعداد ماما و پرستار شاغل در بخش  زایمان و تعداد کل متخصصین زنان و مامایی مشاهده شد.

 با توجه به سیاست های جمعیتی جدید در ایران و افزایش نرخ باروری، توصیه می شود که تا حد امکان دسترسی زنان به خدمات مورد نیاز آنها، خصوصا در دوران باروری، تسهیل شود. با توجه به محدود بودن منابع این بخش، بهتر است نیروی انسانی مربوط به زنان بر اساس شاخص های نیازی مانند نرخ باروری، تولدهای زنده یا الگوی باروری مناطق مختلف توزیع شود.