ارزیابی تنوع ISSR، مورفولوژی و جوانه زنی زنیان (Trachyspermum ammi) به منظور کمک به اصلاح و حفاظت گیاه

زنیان یکی از مهمترین گیاهان دارویی خانواده چتریان است که توسط انسان به مصرف می رسد. هدف این مطالعه بررسی تنوع ژنتیکی 20 جمعیت زنیان با کمک انگشت نگاری ISSR و ارزیابی صفات در مرحله جوانه زنی و گیاه بالغ بود. از 30 آغازگر ISSR، 10 عدد تولید نوارهای چند شکل تکرار پذیر کردند. در مجموع 93 نوار شناسایی شد که 65 نوار چند شکل بودند. بیشترین مقدار قدرت تفکیک برای آغازگرهای UBC818 و ISSR5 ( با Rp به ترتیب برابر 2/7 و 6/4) به دست آمد که توالی آنها دارای تکرارهای AC)n) و CA)n) بودند. همه ژنوتیپ ها در نمودار درختی رسم شده با داده های ISSR از یکدیگر تفکیک شدند. برای همه صفات اندازه گیری شده در مرحله جوانه زنی تفاوت های بسیار معنی دار (p≤0.01) بین ژنوتیپ ها وجود داشت. میانگین درصد جوانه زنی (1/42%) در بین ژنوتیپ ها پایین بود. جمعیت قم بهترین جمعیت از نظر ویژگی های جوانه زنی مانند درصد جوانه زنی (95%) و طول ساقه چه (8/3 سانتی متر) بود. بیشترین تعداد شاخه و تعداد چتر در جمعیت سبزوار (به ترتیب 83 و 91) به دست آمد. توارث پذیری عمومی بالا برای صفات جوانه زنی و مورفولوژیک ملاحظه شد (بین 68/0 تا 99/0). در مجموع دو جمعیت سبزوار و قم از نظر چندین صفت بهترین جمعیت ها بودند و برای مطالعات بیشتر پیشنهاد می شوند.