بومی سازی شاخص های سرمایه اجتماعی در مناطق روستایی ایران

تجربه تاریخی فرایند توسعه در کشورهای توسعهافته این امر را روشن ساخته که توسعه پایدار روستایی یک ضرورت بنیادی برای توسعه ملی است و باید در اولویت برنامه های توسعه قرار گیرد. دراین راستا، با مطرح شدن نقش جنبه جمعی و گروهی سرمایه در توسعه، نوع دیگری از سرمایه با عنوان «سرمایه اجتماعی» مطرح شد و در بسیاری از مطالعات ازجمله توسعه پایدار روستایی از آن به عنوان چالش بنیادین توسعه یاد شده است. لذا بیش از پیش، توجه متخصصان علوم توسعه ای و برنامه ریزان را به خود جلب کرده است. با توجه به ماهیت توسعه پایدار روستایی که از مکانی به مکان دیگر و در قلمرو فضا مفهوم می یابد، ضرورت به کارگیری شاخص های سرمایه اجتماعی در تحقیقات جغرافیایی و برنامه ریزی بیش از پیش آشکار می شود تا حرکت در راستای ماهیت علم جغرافیا و به ویژه برنامه ریزی روستایی حفظ شود. همچنین با محیط جغرافیایی روستاهای ایران سازگار باشد. در این چهارچوب این پرسش مطرح می شود که فرایند بومی سازی شاخص های سرمایه اجتماعی در مناطق روستایی ایران چگونه است. برای پاسخ علمی به پرسش و نیز به منظور ایجاد مجموعه ای مناسب از شاخص ها برای اندازه گیری سرمایه اجتماعی در مناطق روستایی ایران، مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و پیمایشی و نظرخواهی از خبرگان، اساتید و متخصصان امر به شیوه دلفی به ارائه شاخص ها و معیارهای مناسب و بومی شده پرداخته است. بر اساس یافته های تحقیق در مجموع 9 مولفه، 18 شاخص و 53 نماگر انتخاب شد که با مناطق روستایی ایران سازگار است.