ارزیابی و مدیریت جامع ژئومورفوسایت های کارستیک با استفاده از تلفیق مدل های ارزیابی (مطالعه موردی: غار چال نخجیر در استان مرکزی)

رویکرد اصلی دانش ژئومورفوتوریسم رویکردی است توسعه گرا، محافظتی، علمی در ارزیابی و مدیریت جامع از میراث های ژئومورفیک؛ که امروزه، با گسترش مطالعات خود، زیرشاخه های متعددی از قبیل ژئودایورسیتی[1] (تنوع)، ژئوکانسرویشن[2](محافظت)، ژئواینترپرتیشن[3](تفسیر) را در این شاخه از دانش ژئومورفولوژی پدیدار ساخته است. هدف نوشتار حاضر ارتقای علمی، توسعه ناحیه ای، محافظت از میراث های ژئومورفیک در منطقه مورد مطالعه است. روش شناسی پژوهش حاضر، شامل بررسی جامع سیرمطالعات روی مدل ها و روش های ارزیابی ژئومورفوسایت ها (یعنی تلفیقی از مدل ها و نیز تحلیل تشابه ها و تفاوت های مدل ها)، به همراه دو مرحله پیمایش میدانی در منطقه، با طرح روشی مبتنی بر معیارها و مولفه های تاثیرگذار (با امتیاز 0- 10) متناسب با رفتارشناسی غار چال نخجیر است؛ و قابلیت های این سایت در سه موضوع کلان: 1- دانش افزایی ژئومورفولوژی؛ 2- زیرساخت های گردشگری؛ 3- دانش مخاطرات و مخاطره شناسی؛ مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج مطالعه بیانگر استعداد بالای ابعاد علمی و دانش ژئومورفولوژی با کسب مجموع امتیاز 5/51 (ازحداکثر60) است. درمقابل، زیرساخت های گردشگری، با کسب مجموع امتیاز 5/25 (از حداکثر70) و موضوع محافظت با کسب مجموع امتیاز 34 (ازحداکثر100)، درحال حاضر مراحل اولیه چرخه مدیریتی خود را می گذراند. این درحالی است که جامعه بومی به ویژه روستاها و شهرهای مجاور (محلات، نراق و...) قادر است، با بهره برداری سازمان یافته، به کمک رویکردهای علمی و آگاهانه و احداث زیرساخت های توسعه پایدار، روستاها و شهرهای کوچک این منطقه را توسعه بخشد.