مراتب اخلاقی قانون اساسی جمهوری اسلامی

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مانند هر قانون دیگری، باید بازتاب اصول یا مکتب اخلاقی و در نهایت ترسیم کننده ی جامعه ای بوده باشد که از آن اصول و مکتب ناشی می شود. سوال اصلی مقاله حاضر این است که دلالت های اخلاقی اصول قانون اساسی چیست و چه جامعه ای را ترسیم می کند؟ بر اساس چارچوب اخلاقی متخذ از حکمت متعالیه، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به عنوان آداب و قالب عمل جامعه، متضمن اصولی از هرسه مرتبه ی اخلاقی: اخلاق دنیه، متعادله و متعالیه است. گرچه برخی اصول قانون اساسی ظرفیت خوانش و تفسیر مبتنی بر اخلاق متعالیه را دارند، لکن نظم اخلاقی خاصی بر آن حاکم نیست و تدوین کنندگان آن مستقیما و با توجه به اخلاق و مراتب آن قانون را تدوین نکرده اند. ظاهر بسیاری از اصول، تامین کننده ی مرتبه ی دنیه ی اخلاق هستند و تنها به تبع معارف دینی، اصولی که ناظر به مراتب متعادله و متعالیه اخلاق باشند، تصویب شده اند. این نوشته مساله ی فوق را در مشروح مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی، و با بهره گیری از روش تحلیل محتوا بررسی نموده است.