بررسی و بهینه سازی اثر امواج فراصوت بر تولید گنودریک اسید، متابولیت ضد سرطان قارچ Ganoderma lucidum

قارچ Ganoderma lucidum منبع اصلی تولید گنودریک اسید می باشد. این متابولیت اثرات دارویی فراوانی همچون درمان سرطان دارد. به علت بازده پایین تولید و قیمت بالا، کاربرد بالینی آن با مشکل مواجه است. محرک هایی نظیر الیسیتورها و شوک های مکانیکی می توانند تولید گنودریک اسید را افزایش دهند. تحقیق حاضر به مطالعه اثر امواج فراصوت بر تولید این دارو می پردازد.
ابتدا جهت اطمینان از اثر تحریک کنندگی امواج فراصوت بر تولید گنودریک اسید، کشت مایع قارچ تحت تیمارهای یک بار (روز پنجم) و دو بار صوت دهی (روز پنجم و ششم) در زمان های 20 و 200 ثانیه قرار گرفت. پس از استخراج گنودریک اسید و اطمینان از اثر مثبت شوک، جهت بهینه سازی متغیرها از روش پاسخ سطح استفاده گردید. در این روش 17 آزمایش با سه متغیر اولین زمان صوت دهی (روزهای 4، 5، 6) ، دومین زمان صوت دهی (روزهای 7،8،9) و مدت زمان صوت دهی (60، 180، 300 ثانیه) توسط نرم افزار Design Expert طراحی و انجام شد.
بررسی نتایج نشان داد اثر امواج فراصوت با دو بار تیمار 274 ثانیه ای در روزهای 4 و 7 می تواند بالاترین میزان تولید گنودریک اسید را ایجاد نماید. آزمایش مربوط به این نقطه انجام و نتایج به دست آمده تایید شد. با مقایسه نمونه های صوت دهی شده با شاهد (فاقد صوت دهی) افزایش گنودریک اسید خارج سلولی به نسبت گنودریک اسید داخل سلولی مشخص گردید. در شرایط بهینه فرآیند، صوت دهی، میزان گنودریک اسید را نسبت به نمونه شاهد 34% افزایش داد.