اعتبارسنجی پروتکل پلکان فرانسیس به روش تجزیه و تحلیل گازهای تنفسی و طراحی معادله بومی برآورد ظرفیت هوازی در پسران ایرانی

اندازه گیری دقیق، ایمن و ساده ظرفیت قلبی- تنفسی بچه ها در شرایط تحقیقاتی و بالینی اهمیت بالایی دارد. بنابراین، ارزیابی اعتبار آزمون های میدانی ورزشی خارج از محیط آزمایشگاهی قابل تامل است. هدف این مطالعه سنجش اعتبار و پایایی پروتکل پلکان فرانسیس بر مبنای تجزیه و تحلیل گازهای تنفسی (VO2،VCO2،RER) و طراحی معادله بومی برای برآورد ظرفیت هوازی پسران ایرانی است.
حداکثر اکسیژن مصرفی (VO2peak) به دو شیوه آزمون استاندارد بیشینه روی تریدمیل با سنجش مستقیم گازهای تنفسی و آزمون میدانی پلکان فرانسیس روی نیمکت الکترومکانیکی (ارگواستپ) با قابلیت تنظیم ارتفاع در 138 پسر سالم 8 تا 13 ساله اندازه گیری شد. برای ارزیابی اعتبار و پایایی پروتکل پلکان فرانسیس به ترتیب از ضریب همبستگی پیرسون و همبستگی درون طبقه ای درون گروهی (ICC) استفاده شد.
همبستگی معناداری بین حداکثر اکسیژن مصرفی در روش معیار و روش برآورد از طریق پروتکل پلکان فرانسیس مشاهده شد (001/0>P، 85/0=r). پایایی آزمون پلکان میدانی در حد عالی مشاهده شد (96/0=ICC). همچنین معادله خطی پیشگوی حداکثر اکسیژن مصرفی ویژه پسران ایرانی با استفاده از متغیرهای سن، BMI و ضربان قلب پایانی آزمون پله طراحی شد (001/0>P، 61/02=SEE، 88/0=r).
با توجه به اعتبار بالای آزمون پله فرانسیس متناسب با ابعاد آنتروپومتریکی، می توان از آن در برآورد سطح کارآیی دستگاه قلبی- تنفسی پسران (VO2peak) استفاده کرد. کاربست معادله بومی آزمون پله فرانسیس ویژه پسران ایرانی، می تواند در مراکز بالینی، ورزشی و در مطالعات علوم تندرستی قابل توجه باشد.