بررسی فعالیت پری-بیوتیکی پلی ساکاریدهای استخراج شده از بلوط

کنترل وضعیت میکرو فلور روده ای میزبان می تواند در جلوگیری از بروز برخی بیماری های مزمن مانند چاقی و برخی بیماری های مرتبط با آن مانند دیابت نوع 2 موثر باشد. پری- بیوتیک ها به عنوان مواد غذایی غیر قابل هضمی هستند که از طریق تحریک انتخابی رشد یا فعالیت پروبیوتیک ها در روده بزرگ اثرات سلامتی بخش برای میزبان به دنبال خواهند داشت. برخی مزایای سلامتی بخش مرتبط با پری- بیوتیک ها عبارتند از: عملکرد بهتر سیستم ایمنی، اثر بر جذب مواد معدنی، کاهش بروز غده ها و سرطان، کاهش احتمال ابتلا به اسهال و بیماری های عفونی، کاهش بروز بیماری هایی همچون بیماری روده ای، بیماری قلبی، دیابت غیر وابسته به انسولین، چاقی و پوکی استخوان. هدف از این مطالعه بررسی قابلیت پری- بیوتیکی پلی ساکارید استخراج شده از بلوط (AP)، فعالیت آنتی اکسیدانی، ارتباط خصوصیات ساختاری و خصوصیات عملکردی بود.
پلی ساکارید های میوه ی بلوط (AP) بعد از طی مراحل چربی زدایی، استخراج با آب داغ و رسوب با اتانول جداسازی شد. سپس مقاومت AP نسبت به شرایط هضم اسیدی و آنزیمی به صورت برون تنی بررسی شد. در مرحله ی بعد اثر AP بر رشد باکتری پروبیوتیک (لاکتوباسیلوس پلانتاروم A7) در مقایسه با پری- بیوتیک تجاری اینولین (In) مورد بررسی قرار گرفت. اسیدهای چرب کوتاه زنجیر تولید شده یا محصول نهایی حاصل از تخمیر به وسیله ی باکتری پروبیوتیک در محیط حاوی In و AP به همراه پروبیوتیک (لاکتوباسیلوس پلانتاروم A7) به وسیله کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی مورد بررسی قرار گرفت. فعالیت آنتی اکسیدانی AP نیز به واسطه مهار رادیکال آزاد DPPH مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور بررسی ارتباط خصوصیات ساختاری و شناسایی گروه های عاملی AP از روش تبدیل فوریه مادون قرمز (FTIR) و رزونانس مغناطیس هسته (NMR) استفاده شد.
نتایج حاصل از بررسی مقاومت به هضم نشان داد AP نسبت به شرایط شبیه سازی شده ی هضم مقاومت خوبی نشان داده و میزان هیدرولیز آن حداکثر 3% بود. همچنین AP قابلیت تحریک رشد باکتری پروبیوتیک و افزایش زنده مانی باکتری پروبیوتیک مورد مطالعه (لاکتوباسیلوس پلانتاروم A7) را داشت. نتایج حاصل از بررسی اسیدهای چرب کوتاه زنجیر تولید شده در محیط های حاوی AP و In نشان داد اسید استیک به عنوان اسید غالب بوده و مقادیر کمی اسید پروپیونیک و اسید بوتیریک در محیط حاوی اینولین نیز شناسایی شد. فعالیت آنتی اکسیدانی AP در غلظت های 20 و 40 میلی گرم بر لیتر به ترتیب حدود35/1 ±94/69 و 78/1± 24/82 درصد بود. باندهای شاخص مرتبط با فعالیت آنتی اکسیدانی شامل کربونیل، سولفات و پیوندهای بتا در طیف FTIR و NMR مشاهده شد.
نتایج حاصل از این بررسی نشان داد ترکیبات استخراج شده از بلوط می تواند به عنوان یک پری- بیوتیک مناسب استفاده شود. به نظر می رسد فعالیت آنتی اکسیدانی بالا و خاصیت پری- بیوتیکی مناسب AP با هم مرتبط هستند. با توجه به افزایش تقاضا برای ترکیبات پری- بیوتیک و قیمت بالای ترکیبات پری- بیوتیک موجود، بلوط می تواند به عنوان منبع بالقوه برای استخراج ترکیبات پری- بیوتیک و کاربرد در مواد غذایی فراسودمند و دارای اثرات سلامتی بخش مطرح باشد.