عوامل موثر بر فرآیند تصمیم گیری زنان نخست باردار در مورد انتخاب روش زایمان: یک مطالعه تئوری محور

آمار سزارین در ایران بالاتر از حد استاندارد است و توجه به عوامل موثر بر فرآیند تصمیم گیری زنان جهت انتخاب روش زایمان می تواند به شناسایی علل افزایش آن کمک کند. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر فرآیند تصمیم گیری زنان جهت انتخاب روش زایمان با استفاده از مدل باور بهداشتی انجام شد.
این مطالعه مقطعی در فاصله زمانی خرداد 1393 تا فروردین 1396 بر روی 321 زن نخست باردار که بارداری طبیعی و سالم بالاتر از 26 هفته داشتند، در شهر گناباد انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات مشتمل بر پرسشنامه مشخصات فردی و باروری، پرسشنامه آگاهی در مورد مزایا و معایب زایمان طبیعی و سزارین، پرسشنامه سنجش سازه های مدل باور بهداشتی و پرسشنامه انتخاب روش زایمان بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد.
238 نفر (1/74%) از زنان زایمان طبیعی و 83 نفر (9/25%) سزارین را انتخاب کرده بودند. از بین سازه های مدل باور بهداشتی، سازه های حساسیت درک شده (023/0=p) و منافع درک شده (001/0=p) بین دو گروه اختلاف آماری معنی داری داشت، اما آگاهی، شدت درک شده و موانع درک شده بین دو گروه اختلاف آماری معنی داری نشان نداد (05/0p>). متغیرهای سن، تحصیلات و شغل زن باردار بین دو گروه اختلاف آماری معنی دار نداشتند، اما منبع کسب اطلاعات در مورد روش های زایمانی بین دو گروه که زایمان طبیعی یا سزارین را انتخاب کرده بودند، اختلاف آماری معنی داری داشت (008/0=p).
نتیجه اصلی مطالعه مبین ارتباط سازه های حساسیت درک شده و منافع درک شده با روش انتخابی جهت زایمان بود. از این یافته می توان در برنامه ریزی های آموزشی جهت زنان باردار با تاکید بیشتر بر سازه های معنی دار مدل باور بهداشتی استفاده کرد.