بررسی اثرات برداشت شن و ماسه بر ویژگی های ریخت سنجی رسوبات بستر (مطالعه موردی: رودخانه زارم رود، استان مازندران)

برداشت شن و ماسه از بستر بسیاری از رودخانه های کشور منجر به تغییرات مورفولوژیکی، هیدرولوژیکی و ژئومورفولوژیکی آنها شده است. پژوهش حاضر به بررسی تاثیرات برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه برروی ویژگی های رسوب شناسی رسوبات بستر رودخانه زارم رود واقع در استان مازندران می پردازد. بدین منظور با تعیین چهار مقطع قبل و چهار مقطع بعد از مکان برداشت، نمونه برداری از رسوبات بستر به روش ترکیبی و در چند کرت معین در عرض رودخانه انجام و سپس ویژگی های ریخت سنجی رسوبات از جمله قطرهای بزرگ (a)، متوسط (b) و کوچک (c)، گردشدگی (Rc)، فاکتور شکل (Sf)، قطر ظاهری (D)، کرویت (S) و نسبت پهنی (W) در آزمایشگاه اندازه گیری و در محیط نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که تغییرات آماره های رسوبی a، b، c، Sf، D، S و W در مقاطع قبل و بعد از مکان برداشت دارای اختلاف معنی داری است ولی آماره Rc اختلاف معنی داری را نشان نمی دهد. کاهش قطرهای سه گانه رسوبی بعد از محل برداشت ناشی از شکستگی رسوبات در محل برداشت بوده به طوری که کرویت ذرات نیز در این محل کاهش یافته است. عامل گردشدگی رسوبات بعد از مکان برداشت تا فاصله 600 متری از مکان برداشت دارای روندی کاهشی است و سپس افزایش پیدا می کند.