مطالعه اجزای عملکرد و صفات زراعی در برخی از فامیل هایF3 بزرک (Linum usitatissimum L.)

به منظور ارزیابی اجزای عملکرد و صفات زراعی در برخی از فامیل های F3 حاصل از تلاقی های مختلف بزرک (L. Linum usitatissimum)، این آزمایش در سال 1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا و در آن 50 فامیل F3 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین فامیل های F3 از لحاظ کلیه اجزای عملکرد، عملکرد دانه در بوته و عملکرد دانه در واحد سطح تفاوت معنی داری وجود داشت. دامنه تغییرات عملکرد دانه در واحد سطح از 622 (فامیل 32) تا 2212 کیلوگرم در هکتار (فامیل 37) بود. روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته و عملکرد دانه در بوته در فامیل ها نیز به ترتیب بین 82 تا 97 روز، 38 تا 3/71 سانتی متر و 27/1 تا 71/3 گرم تغییرات نشان داد. ضریب تغییرات ژنتیکی برای بیشتر صفات مقداری کوچک تر و یا نزدیک به ضریب تغییرات فنوتیپی بود، بنابراین تنوع موجود برای صفات مورد بررسی بیشتر منشا ژنتیکی داشته و این موجب برآورد وراثت پذیری عمومی متوسط تا نسبتا بالایی (بین 7/45 تا 8/86 درصد) برای صفات شد. بیشترین و کمترین ضریب تغییرات به ترتیب مربوط به عملکرد دانه در واحد سطح و تعداد روز تا گل دهی کامل بود. تجزیه خوشه ای، فامیل های مورد مطالعه را براساس صفات زراعی به چهار گروه مجزا تفکیک کرد که گروه های 2 و 4 دارای بیشترین اجزای عملکرد و در نتیجه عملکرد دانه در واحد سطح بودند. به طورکلی نتایج این مطالعه نشان داد که اکثر صفات مورد بررسی از جمله عملکرد دانه و اجزای آن از تنوع ژنتیکی بالایی برخوردار بودند و انتخاب می تواند موجب بهبود ژنتیکی آنها شود.