اثر قطع آبیاری در مراحل زایشی و مصرف کودهای زیستی بر کمیت و کیفیت عملکرد و طول دوره پرشدن دانه آفتابگردان (Helianthus annuus L.)

به منظور بررسی اثر قطع آبیاری و مصرف کودهای زیستی بر طول دوره پرشدن دانه و عملکرد کمی و کیفی آفتابگردان رقم یوروفلور، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل کاربرد کودهای زیستی در چهار سطح (مایکوریز، ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5، کاربرد توام مایکوریز و ازتوباکتر، شاهد یا عدم استفاده از کودهای زیستی)، و سه سطح آبیاری (آبیاری کامل به عنوان شاهد، تنش شدید رطوبتی یا قطع آبیاری در مرحله گل دهی و تنش ملایم رطوبتی یا قطع آبیاری در مرحله پرشدن دانه) بودند. نتایج نشان داد که تعداد دانه پر و پوک در طبق، سرعت پرشدن دانه، وزن هزار دانه، درصد روغن و شاخص کلروفیل، دوره موثر پرشدن دانه و طول دوره پرشدن دانه به طور معنی داری تحت تاثیر سطوح آبیاری و کودهای زیستی قرار گرفتند. بیشترین سرعت پرشدن دانه (95/1 گرم در روز) طول دوره پرشدن دانه (18/41 روز) و دوره موثر پرشدن دانه (85/35 روز) در آبیاری کامل و کاربرد توام میکوریزا و ازتوباکتر به دست آمد. قطع آبیاری در مرحله گل دهی تعداد دانه پر در طبق، وزن هزار دانه، شاخص کلروفیل و محتوای روغن را به ترتیب 26، 18/5، 48/42 و 88/16 درصد در مقایسه با آبیاری کامل کاهش داد. درحالی که کاربرد توام مایکوریزا و ازتوباکتر موجب افزایش به ترتیب 24/15، 48/3 ، 16/30 و 25/9 درصدی تعداد دانه پر در طبق، وزن هزار دانه، شاخص کلروفیل و محتوای روغن در مقایسه با شاهد شد. در شرایط تنش شدید رطوبتی، کاربرد توام مایکوریز و ازتوباکتر عملکرد دانه را 3/13 درصد در مقایسه با عدم کاربرد مایکوریز و ازتوباکتر افزایش داد. براساس نتایج به نظر می رسد که تلقیح توام بذر با ازتوباکتر و مایکوریزا می تواند به عنوان یک ابزار مناسب برای افزایش عملکرد آفتابگردان در شرایط تنش رطوبتی باشد.