اثر بخشی مداخله ی آموزشی مبتنی بر خودکارآمدی بر رفتارهای پیشگیری از اضافه وزن و چاقی در دانش آموزان دختر دوره ی متوسطه ی دوم شهر مشهد

چاقی و اضافه وزن، از جمله عوامل خطرساز ایجاد و گسترش بیماری های مزمن محسوب می شوند. باور خودکارآمدی، شاخص پیش بینی کننده ی دامنه ی وسیعی از رفتارهای بهداشتی است. این مطالعه، با هدف تعیین اثربخشی مداخله ی آموزشی مبتنی بر خودکارآمدی بررفتارهای پیشگیری از اضافه وزن و چاقی در دانش آموزان دختر دوره ی متوسطه ی دوم شهر مشهد، انجام گرفت.
پژوهش حاضر، مطالعه ای نیمه تجربی از نوع پیش آزمون و پس آزمون بود که در آن 70 دانش آموز به روش نمونه گیری مرحله ای، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه (آزمون و شاهد هرکدام 35 نفر) قرار گرفتند. داده ها با استفاده از پرسش نامه ی استاندارد خودکارآمدی سبک زندگی مربوط به کنترل وزن«Weight-Efficacy of Life style questionnaire» جمع آوری شدند. برنامه ی آموزشی برای گروه آزمون اجرا شد. نتایج بعد از مداخله، در هر دو گروه بررسی و تحلیل شدند.
قبل از مداخله، اختلاف معنی داری از نظر میانگین نمرات خودکارآمدی کنترل رفتار خوردن در موقعیت های توام با هیجان مثبت، هیجان منفی، دسترسی به مواد غذایی، فشار اجتماعی و ناراحتی جسمی در دو گروه شاهد و آزمون مشاهده نشد (05/0(P>. اما بعد از مداخله، میانگین نمرات در گروه آزمون افزایش یافت و تفاوت معنی داری در تمام موقعیت ها مشاهده شد (001/0(P<. در گروه شاهد، در هیچ کدام از موقعیت ها تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0(P>.
استفاده از مداخله ی آموزشی مبتنی بر خودکارآمدی سبک زندگی، خودکارآمدی دختران نوجوان را در موقعیت های هیجان مثبت و هیجان منفی، دسترسی به مواد غذایی، فشار اجتماعی و ناراحتی جسمانی که احتمال خوردن را افزایش می دهد، بهبود بخشید. شاید بتوان توصیه کرد که در برنامه ریزی اجرای مداخلات ارتقاء دهنده رفتارهای تغذیه ای در نوجوانان، بر استفاده از استراتژی خودکارآمدی تاکید شود.